Shillong, Nailur 08 : Ka Sorkar Jylla kala buh ia ka thong ban pyrshang katba lah ha kaban kynjoh ia ka 100 % ka jingdon ki nongshongshnong kiba nang ba thoh ban pule (literacy rate).
Ka Ministry of Education (MoE) dang shen kala thoh sha baroh ki Jylla, ba kyntu ia ki ban batai shaphang ka literacy (ka thoh ka pule) bad full literacy ( ka thoh ka pule ba pura).
Halor kane, u Myntri ka Tnad Pule Puthi Rakkam A Sangma ula pyntip ba um pat iohi satia ia kane ka shithi hynrei u kubur ba ka shithi ka lah ban don hapoh ka Tnad.
Ula ong “Ha Jylla jong ngi, ngi don halor jong ka national average haba phai sha ka thoh ka pule, hynrei kam pat da biang satia. Ka Jylla jong ngi kala dei ban kynjoh ia ka 100 % ka pule ka thoh ia mynta. Ngin hap ban trei shitom ban kynjoh ia ka thong”.
U Myntri ula kubor ba ki don katto katne ki District kiba la leh bha ban ia kiwei haba pynpaw ia ka jingbym nang batai balei ba ka Ri-lum Jaintia ka dei kaba duna eh ha ka jingdon ki nongshongshnong ba nang ban thoh ban pule.
“Ngam lah ban tip ia ka daw tynrai, hynrei ngin sa wad ia ka. La ka dei ka kam ba shisha ne dei ka jingbakla lum jingkhein. Ngin sa khot ia ka jingialang bishar kam ban pynthikna ia ka daw bad ban shim ia ka sienjam ha kaban leh eiei halor jong ka. Kane ka dei ka kular jong nga. Nga kyntu ia baroh ban iatreilang ha kaban pynlong ia ka Meghalaya kaba don 100% ki nongshongshnong ba nang ban thoh bad pule”.
Haba kylli, u Rakkam ula ong “Ngin sa bishar ia ka literacy rate jong kawei pa kawei ka District. Ngin donkam ban sngewthuh iaki jingeh jong ki, kaba lah ban iapher na kawei ka District sha kawei pat bad ban wad ia ka lynti ban weng ia ki”.
Haba ianujor bad ki Jylla kum ka Kerela bad Mizoram, u Rakkam ula kubur “Ngam tip thikna balei ka jia kumne. Nga dang long Myntri dang shisnem hynrei ka dei ka kam kaba nga sngewkhia bha. Ka Mizoram ka kham pher na ka Meghalaya ha ka liang ki lad pyniasoh, ki rukom treikam bad kiwei kiwei-ngi dei ki Jylla riewlum hynrei ka Meghalaya ka don shadien hynrei ngi lah ban shim da ki lynti ha ka dur jong ka mishon bad trei sted ban beh shakhmat”.
Haba pyntip ba kumba 24-25 % na ki nongshongshnong ka Jylla ki dei ki bym nang ban thoh ne pule, u Rakkam ula ong “Hooid, kat kum ki jingthoh, ka long kaba kyndit. Hynrei, ngam da tip thikna haduh katno ki dei ki jingkhein. Ngi donkam ban wad la ki jingkhein ki dei ki jingshisha ne em. Ka daw ka lah ban dei namar ka jingduk, ka jingjngai jong ki skul lane kiwei kiwei ki jingeh hynrei ngi hap ban tohkit bad ngan sa khot noh shen ia ka jingialang bishar kam”.