Ka Meghalaya-ka duriaw bah ba synshar ki Shark

Date:

Share post:

Shillong Lber 12: Ki nongwad bniah jong ka Geological Survey of India (GSI) kila buh rekod ia ka bniat jong u Miocene-era Shark ba lap na South Garo Hills District jong ka Meghalaya ha ka sien kaba nyngkong eh.

Ia kane ka jinglap la pynmih ha ka Arabian Journal of Geosciences, kaba la ai ia ki jingtip kiba bniah ha kaba iadei bad ka jinglong jingman ha ki por mynshwa ha kaba iadei bad ki jingim hapoh ka duriaw kaba don ha ka thain bad ka jingpyniar ia ka jingtip jong ki Shark kiba la don mynshwa ha ri India ha ka por jong ka Miocene Epoch.

Ka Miocene Epoch ka dei ka histori jong ka pyrthei kaba la neh naduh 23 million ne 5.3 Million snem mynshwa. Ka dei shi bynta jong ka Neogene Period bad kadei ka por kaba la don ka jingkylla kaba khraw ha ka mei mariang. Ha katei ka por ka jinglong jingman jong ka pyrthei ka long kaba pyngngad, ka jingiar jong ka jingjyrngam ki jaka ha kylleng ki dewbah bad ki jingim kiba don hapoh ki duriaw, kynthup ia ki shark, kiba im bad jngi ha ki jaka kiba jylliew.

Katkum ka jingpule bniah kaba la leh da ka kong Bashisha Iangrai bad u Vinod Kumar, K. B., Palaeontology Division, Geological Survey of India, North Eastern Region, Shillong bad pynmih pat ha ka Arabian Journal of Geosciences, ia kitei ki bynta kiba sah ha ki maw ki dei kiba iasyriem ia kaei kaba la lap na Baripada, Odisha bad na Surma Basin jong ka Mizoram. Kane ka jinglap kala nang pynskhem ia ka jingmut ba ha ka por jong ka Miocene Epoch, ka thain shatei lammihngi jong ka ri India ka don ia ka jingiadei bad ka duriaw bah kaba heh ha ki por mynshwa, kaba riewspah ha ka jingdon ia ki jait jingim ki bapher hapoh ki wah bad ki duriaw.

Ki nongwad bniah kila lap ia ki bynta kiba sah jong ki bniat ki Shark kiba dei na ki 4 tylli ki longiing kiba kynthup ia ka Lamnidae (mackerel shark), Hemigaleidae (weasel shark), Carcharhinidae (requiem shark) bad Sphyrnidae (hammerhead shark). Ia kine la buh pynneh pynsah ha Baghmara bad Chengapara ia kaba la shim ba ki dei naduh kapor kumba 15 haduh 23 million snem mynshwa, kaba kdew ba kane ka thain, shisien ka dei ka bynta jong ka duriaw.

Kawei na ki jinglap kaba la pynkyndit, kadei ka jinglap ia ki bniat jong u Isurus (mako shark), Carcharhinus (requiem shark) bad Sphyrna (hammerheads). Kine ki shark, ki dei kiba don ha ka kyrdan kaba hajrong eh ban ia kiwei pat ki jait jingthaw hapoh um, kiba la synshar ia ka duriaw ha ki por hyndai hynthai. Ki bniat watla kila dei kiba la kdiah bad lyngkhot lyngkhai, hynrei kila ai pat ia ki jingtip kiba bniah ia ka jinglong jingman jong ka thain naduh ki por hyndai hynthai bha.

Ka jingdon ia ki Isurus, ka ai jingmut ba ka dei ka jaka kaba don hajan ka wah, katba ki Carcharhinus bad Hemipristis serra (snaggletooth shark) ka kdew ia ka jingdon hajan ka duriaw bad ka um kaba syaid kaba don bun jait ki jingim. Ka jinglap ia ka bniat Sphyrna Shark ka long kaba phylla bha, ka kdew ba ki Hammerheads Shark ki ju wan shang sha kine ki jaka ba don um ban wad bam ia kiwei pat ki jait jingim kiba don hapoh ka sla duriaw.

Ryngkat bad ki bniat jong ki Shark, katei ka jaka ka don ruh ia ki bynta kiba sah naduh ki por mynshwa kiba kynthup ia ki mattah, tham, ki bniat Kuratia ne Crocodile, ki bynta ba sah jong ki jingthung, ki jingsop ne ki Shell jong ki jingim ne khniang hapoh sla um bad kiwei kiwei. Kane ka pyni ia ka jingriewspah bad ka jingiar jong ka jinglong jingman jong ka sawdong sawkun jong ka jaka kaba don hajan ka duriaw.

Ka jingdon ia ki Shark ha katei ka thain ka pyni ba kane ka thain, shisien kala long ka jaka kaba syaid bha, ka um kaba jylliew bha bad ka jingkhlain jong ka jingphaloh ka um bad ka jingkylla ha ka kyrdan jong ka sla um.

Ka nongwad bniah kaba ialam hakhmat eh ka Bashisha Iangrai bad u nongthoh lang ia ka kot u K.B. Vinod Kumar kila banjur ba lyngba katei ka jinglap ym tang ba kala nang pynbun ia ki rekod jong ka jinglap ia ki bynta kiba sah ha ki por kiba mynshwa hynrei kala pynshlur ruh ban pynlong shuh shuh ia ka jingwad bniah ha ka jylla Meghalaya. Ki jingwad bniah kiba nangne shakhmat kin pyndonkam ia ka ‘Isotope Analysis’ ban antad ia ka jinglong jingman ha ki por kiba mynshwa ia ka jingsyaid bad ka jingdon jong ka mluh hapoh ka um, katba ka ‘Strontium Isotope Dating’ kan kdew ia ka rta kaba shisha jong kitei ki bynta kiba sah kiba la don naduh ki por hyndai hynthai.

Share post:

spot_img

Popular

More like this
Related

Ioh lum khajna ka Tnad Excise haduh T.500 klur na ka kyiad ha u 2024-25

Shillong, Lber 12: Ka Tnad Excise kala ioh lum...

₹500 Cr revenue collected by Meghalaya’s Excise dept in 2024-25

Shillong, March 12: The Meghalaya Excise Department has collected...

Rs 480 Cr sanctioned for over 120 projects to upgrade Meghalaya’s Judicial infrastructure

Shillong, March 12: Over 120 projects worth Rs 480...

Winter Capital Row | Deputy Speaker files ₹100 Cr defamation suit against YouTubers

Shillong, March 12: Meghalaya’s deputy speaker Timothy D Shira...