Ka jingitynnad ka Meghalaya ka long kaba kynja Blei-ka kam jngohkai ka dei ban aibor
Shillong Naiwieng 01: U Myntri ka DoNER Jyotiraditya Scindia bad u Myntri Rangbah ka Jylla Conrad K Sangma ha ka sngi Saitjain, kila buh ia u mawnongrim ban tei ia ka Integrated Development of Sohra Tourism Circuit, ha ka jingdonlang u Myntri ka kam jngohkai Timothy D Shira, u Myntri ka kam ialehkai Bah Wailadmiki Shylla bad u Myntri ka tnad Arts and Culture Bah Sanbor Shullai.
Kane ka projek kaba T. 233 Klur ka dei kum shibynta ban pynkhlain ia ki jingtei kiba iadei bad ka kam jngohkai bad ban kyntiew ia ka rukom pynbiang bad pynsngewtynnad iaki nongwankai ha ka jaka kaba donnam jong ka Meghalaya.
Ia kane ka projek la bei tyngka da ka Ministry of Development of North Eastern Region (MDoNER) hapoh jongka PM-DevINE Scheme, kaba pynleit jingmut ha kaban kyntiew ia ka roi ka par bad ia ka kamai kajih ha kylleng ka thain shatei lammihngi.
Kiwei kiwei kiba la iadonlang ha kane ka jingialang ki kynthup ia u MLA ka Shella u Bah Balajied Kupar Synrem, u MLA ka Sohra u Bah Gavin M. Mylliem, u Chief Secretary Dr. Shakil Ahammed bad kiwei kiwei.
Haba kren ha ka jingialang u Jyotiraditya M. Scindia ula ong ba ka Integrated Development of the Sohra Tourism Circuit ka pyni ia ka jingiohi jngai jong u Myntri Rangbahduh ka ri u Narendra Modi ban pynlong ia ka thain shatei lammihngi kum ki paia ba kongsan ha ka khana jong ka roi ka par ka ri India.
Ula ong ba la sdang ia ka PM-DevINE Scheme ka long ban pynthikna ba ka jingiaid ka roi ka par kan poi sha baroh ki khyndong kynshrot jong ka ri bad ka bynrap ba ka projek kaba la sdang ha Sohra kam dei eh tang ban tei ia ki jingtei hynrei ban wanrah iaka jingkylla ia ka rukom im bad ia ki lad na ka bynta ki trai shnong.
“La sdang ia ka PM-DevINE ka long ban pynthikna ba kan ym don kano kano ka khyndong khynshrot hapoh ka ri kaban shah iehnoh. Mynta ka sngi ka jingbuh ia u maw nongrim ha Sohra kam dei eh ban tei ia ki jingtei, hynrei kadei ka jingtei ia ka lawei” ula ong.
Haba pynshai halor ki sienjam kiba la shim da ka sorkar ha ka thain shatei lammihngi, u Myntri ka Sorkar Pdeng ula ong, ba hapoh jong ka jingialam u Myntri Rangbahduh ka ri u Narendra Modi, ka jingkyrshan ia ka thain da ka jingbhah tyngka kala kiew na ka T.36,000 Klur ha u snem 2014 sha ka T.1,00,000 klur mynta. Ula pyntip ba palat T.50,000 Klur la dep ban pynlut ha kaban shna ia ki surok ha ki thain nongkyndong bad ka jingpynbiang ia ki lynti ki syngkien ha kylleng ka thain.
Ula ong, ba ka thain Sohra bad ka jylla Meghalaya ki ioh jingmyntoi bha lyngba kitei ki jingbei tyngka, kaba kynthup ia ki projek pyniasoh lyngba ki surok bad na suinbneng, kumjuh ruh ia ka Shillong–Silchar Greenfield Expressway kaba kot ia ka T. 22,680 Klur kan iaid ruh najan ka Sohra.
“Ki lad pyniasoh bad ki kam jngohkai kidei ki artylli ki enjin kiban kyntiew ia ka roi ka par ha ka thain shatei lammihngi ka ri” ula ong.
Haba phai sha ki projek kiba la sdang ha Sohra ki kynthup ia ka jingkyntiew ia ka Nohkalikai Falls, Mawsmai Eco Park, Arwah bad ka Mawsmai Cave, Nohsngithiang Falls, Wah Kaba Falls, ka Wah Shella bad Wah Kaliar Canyon Viewpoint, ula ong ba kine ki projek kidei kiba la shna lyngba ka PM-DevINE Scheme ban wanrah ia ka jingkylla ha Sohra.
“Kine ki projek kiba don kyrdan ha ka pyrthei kin pynlong ia ka sohra ban ioh ia ka jingithuh kaba thymmai, ym tang kum ka jaka jngohkai hynrei kum ka kam jngohkai kaba don ia ka jingkitkhlieh ha ka ri” ula ong.
U Myntri ka Sorkar Pdeng ula iaroh ia ki shnong ki thaw kiba la pynwandur ia ka kam jngohki ha Meghalaya bad ia ki jaka kiba itynnad.
“Yn ym don shuh ha ka pyrthei ba ka mariang, kolshor bad ka jingim lang da kaba suk kumba la leh hapoh Meghalaya. Kane ka jingia imsuk imsain ka long u mawnongrim jong ka jingkiew shaphrang”.
Ula banjur ba ka sorkar India ka iengskhem ban iaid palat ia ka kam jngohkai bad ruh ban pynkhlain ia ki lad pyniasoh bad ia ki jingtei.
“Ngi dang pynkhlain ia ki lad ban kiew shaphrang. Haba ki surok ki jong ngi ki long kiba khlain, haba ki kad liengsuin ki pyniasoh bad u paidbah bad haba ki jingtei ha ka kam jngohkai ki long kiba don ia ka kyrdan ha ka pyrthei, kata kadei ka roi ka par kaba poi shisha ha man la ki iing” ula ong.
Ula iaroh ia ka sorkar Meghalaya hapoh ka jingialam u Myntri Rangbah u Conrad K. Sangma, ula ong, “Ka jingieid bad ka jingtrei met bad mynsiem jong u Myntri Rangbah bad ka kynhun ka jongu ka long kaba pawshai ha man la ki sienjam kiba la shim ha ka jylla. Ka Meghalaya kam ap satia ia ka lawei hynrei ka dang tei ia ka”.
U Scindia ula ong, ba ka Sohra Tourism Circuit kan ieng kum ka nuksa ba kumno ka roi ka par bad ka jingpynneh pynsah ia ka mariang ki lah ban iaid ryngkat lang.
“Ka jingitynnad ka Meghalaya ka long kaba kyrpang, kadei ka jingkitkhlieh ka jong ngi ban iada ia ka. Ka kam jngohkai kadei ban pynkup bor ym ban shimkabu” ula ong.
Haba pynkut ia ka jingkren, u Myntri ka Sorkar Pdeng ula kular ba ka sorkar pdeng kan iai bteng ban kyrshan ia ka Meghalaya bad ia ka thain shatei lammihngi.
Katba u Myntri Rangbah ka jylla ula pynpaw ia ka jingsngewnguh ia u Myntri Rangbahduh ka ri u Narendra Modi bad ia u Myntri ka Sorkar Pdeng u Jyotiraditya Scindia halor ka jingiohi jngai bad ka jingai jingkyrshan ban kyntiew ia ka thain shatei lammihngi bad ia ka jylla Meghalaya. Ula pynpaw ba kane ka khyllipmat ka long kum ka jingsah nam ha ka histori bad kaban sah jingkynmaw ia ka Sohra bad ia ki paidbah jong ka jylla.
Ula iaroh ruh ia u Myntri ka Sorkar Pdeng uba la ai ka jingkular ia ka thain, da kaba ong “Bun ki Myntri kila wan jngoh ia ka thain shatei lammihngi, hynrei ka jingwan jngoh u Scindia ka long ka bapher bad kadei namar ba u pyniadei bad ki paidbah, sngewthuh ia ka jingeh ka jongki bad trei ban wad ia ki lad kiba shisha ban lah ban pynbeit”.
Ula pynpaw ba ka Sohra Tourism Circuit kan mihkhmat ia ka projek kaba kongsan hapoh jongka PM-DevINE. “Kane ka projek kala urlong kadei tang namar ka jingkyrkhu, jingsbun mynsiem bad ka jingdon ia u dohnud uba iar jong u Myntri ka Sorkar Pdeng u Jyotiraditya Scindia. Kam dei tang ka jingkyntiew ia kawei ka jaka, kadei ka jingsngewthuh ia ka jingiohi jngai ban tei ia ki jingtei kiba don ia ka kyrdan ha ka pyrthei bad ban pynneh pynsah ia ki jaka jngohkai kiba don ha kylleng jong ka ri” ula ong.
U Myntri Rangbah ula banjur ba ka projek ha Sohra, ka long kaba nyngkong eh hapoh ka ri India bad hapoh jong kane ka jingiohi jngai, kan shakri kum ka nuksa na ka bynta kiwei pat ki jylla hapoh ka ri. Ngi long kiba donbok bha ba kane ka projek kaba nyngkong eh yn pyntreikam hangne hapoh Sohra, ha ka jylla Meghalaya” ula pynpaw.
Ula ong ba kane ka projek kan wanrah ia ka jingkylla kaba khraw ha Sohra ha kaba kan wanrah ruh ia ka jingkylla ha kaba iadei bad ki jingtei, kan kyntiew ia ka rukom im ki trai shnong bad kan rah shajrong ia ka nam ka Meghalaya kum ka jaka jngohkai kaba biang bha.
“Ka jingdon ki briew kiba wankai sha Meghalaya kala nang kiew katba nang mih ki snem, hynrei ka jingpynleit jingmut ka jong ngi, ka long ban kyntiew ha baroh ki liang naduh na ki jingtei shaduh ki lad pyniasoh khnang ba ki nongwan kai kin sah slem bad pynlut bun ia ka por ha ki shnong ki thaw ki jong ngi” ula ong.
U Myntri ka kam jngohkai u Timothy D. Shira haba kren ha ka jingialang, ula kren shaphang ka jingiohi jngai ban kyntiew ia ka Sohra kum ka jaka jngohkai kaba don ia ka kyrdan ha ka pyrthei kaba iaid ryngkat bad ka mariang, kolshor bad ka jingleh ia kiei kiei kiba long thymmai.
“Ka mishon ka jong ngi kadei ban pynlong ia ka Sohra kum ka jaka kaba ki paidbah kin sah slem, kin ngam jylliew bha bad ban iadonbynta lang bad ki trai nongshong shnong” ula ong.
Katba u Chief Secretary u Dr. Shakil Ahammed ula pyntip ha ka jingialang ba ka Meghalaya kala kiew shaphrang ha ka kam jngohkai bad ka ong, ba kila don palat 16 lak ngut ki nongwankai man la u snem bad kala dei ka por ban pynbun ki jaka jngohkai, ban pyniar ia ka jingsah bun sngi bad ban kyntiew ia ka kam jngohkai kaba khuid ba suba bad kaba don ia ka jingkitkhlieh.
“Ngi don ia ki shnong bad ia ki wah kiba khuid tam bad mynta ngi dei ruh ban long syndon kum ka jaka jngohkai kaba khuid tam” ula ong.
Ia kane ka jingialang la pynlong ha Kutmadan, Sohra bad ka long kum u mawjam uba kongsan ha kaban kyntiew ia ka Meghalaya ha ka kam jngohkai bad ban pynthikna ba ka roi ka par kan long kaba salonsar bad kaba iai neh.
