Shillong Naitung 29: Ka Myntri ka rep ka riang ka Kong Ampareen Lyngdoh hynne ka sngi Baar, kala pynbna ia ka rai jong ka Sorkar ban iaid pynsngewthuh halor ka jingkongsan ka Crop Insurance (ka insurance ia ki jingthung jingtep) na ka bynta ki nongrep ka Meghalaya.
“(Ngi lah) rai ban leit pynsngewthuh ia ki nongrep shaphang ka jingioh jingmyntoi ban shim ia ka Insurance ia ki jingthung jingtep ki jongki, kumba ki buh Insurance ia ka jingim bad ia ki kali” ong ka Kong Ampareen haba iakren bad ki nongthoh khubor hadien ka jingiakynduh ia ka kynhun jong ka Hill Farmers Union (HFU) ha Secretariat.
Ka Myntri Sorkar kala pyntip ba palat 30,000 ngut ki nongrep ki la dep rejistar na ka bynta ka Crop Insurance Scheme, kaba la palat ia ka jingbuh thong kaba 25,000 ngut.
Kala pynshlur ia ki nongrep ba kin rejistar Online hapoh jong ka 31 tarik u Naitung ban ioh ia katei ka scheme.
Ban pynthikna ba kan don ka jingpyntreikam kaba thikna, ka Kong Ampareen kala ong, ba ka sorkar ka thmu ban pynlong ia ki jingialang ha ki Block bad ki nongrep ban sam ia ki jingtip ha kaba iadei bad ka Crop Insurance.
Kala pynpaw ruh ba bun ki nongrep ha ka jylla Meghalaya kim longtrai ia ki jaka rep hynrei kila shu shim wai ne shim da ka lease ban rep ia ki jingthung bapher bapher.
Namar ba katei ka Insurance Scheme kam kynthup ia kum kitei ki nongrep, ka Myntri kala rai ban lum kyrkieh ia ka jingialang bad ki Bank ban wad ia ki lad ki lynti ban weng ia katei ka jingeh kaba mad da ki nongrep, ia kaba bun na ki kila shim ia ka ram na ka bynta ka kam rep kam riang.
Ha kaba iadei bad ka mat jong ka jingshah ot kilo ki marrep ha ki iew ki hat, ka Myntri kala ong, ba watla kala shim ia ki sienjam ban shimkhia ia katei ka mat, kam shym la don kano kano ka jingseisoh mynta la shi snem shiteng tam.
Ka Myntri kala kdew ba ka Khasi Hills Autonomous District Council (KHADC) kala mynjur ia ka Bill halor katei ka mat. Hynrei ki Rules na ka bynta ban pyntreikam ia katei ka Bill ym pat dep satia ban thaw bad kam long ruh kaba shai mano ban khmih ia ka jingshah ot kilo ki marrep.
Ka Kong Ampareen Lyngdoh kala pynthikna ba ka sorkar ka long kaba kloi ban iakynduh bad ki MDC jongka KHADC ban wad ia ki lad halor kane ka mat. Kala banjur ba namar ba kadei ka jingkitkhlieh jong ka District Council, kumta kan ym lah ban tam pud ia ki.
Ka Myntri kala pynpaw ruh ia ka jingdonkam ban pynsngewthuh ia ki nongrep ban rep ia ki jingthung kiba jur bha ka jingdawa bad ban thaw ruh ia ki Processing Units. Kala banjur ruh ia ka jingkongsan ban ai jinghikai ia ki nongrep khnang ba kin kiew shaphrang ha ka kam rep kam riang ka jongki.
Ka Myntri kala pynthikna ruh ba ka tnad ka rep ka riang kan shimkhia mardor ha kaba iadei bad ki jingjia ba wan lynshop ki bor mariang bad ki nongrep ki donkam ban pyntip sha ki Deputy Commissioner bad ban ujor ia ka ejahar hapoh jong ka 24 kynta.
Ha kaba iadei bad ka FOCUS, ka Kong Ampareen Lyngdoh kala pynshai ba ka tnad kan khmih bniah ia ki mat kiba mad da ki nongrep kiba la aplai ia ka FOCUS scheme tangba kim shim la ioh pat ia ki jingmyntoi.
Ka Myntri kala pynbna ruh ba ka sorkar ka don ia ka jingthmu ban buh dor kyrpang ia ki jingthung kiba khlem pyndonkam dawai ne ki jingthung Organic bad kala pynshlur ia ki nongrep ban thung ia ki jingthung kiba jur bha ka jingdawa. Katkum ka jingong ka jongka, ka long kaba donkam ban ai jinghikai shuh shuh ia ki nongrep ba kin jam shaphrang ha ka kam rep.
Nalor kane ka Myntri kala pynthikna ia ki nongrep ba kan sa shimkhia ia ki mat jingsngewkhia ki jongki da kaba rah bad iakren bad u Myntri Rangbah ka jylla bad ki Symbud Myntri Rangbah ka jylla bad kim dei ban duh jingkyrmen namar ba ka sorkar ka trei na ka bynta ki paidbah bad ki nongrep.