Shillong, Jymmang 20: Ka Kong Idashisha Nongrang, hynne ka sngi nyngkong, kala shimti kum ka Director General of Police (DGP) ba thymmai ka jylla bad kala banjur ba kan trei shitom ha ka ban pynneh ia ka shongsuk shongsaiñ, ban tehlakam ia ki kam sniew, ban iakhun pyrshah ia ki kam thombor ia ki kynthei kum ki mat kiba hakhmat eh.
Kane ka heh pulit officer jong ka 1992 Batch, kaba dei jong ka Assam-Meghalaya cadre, ka dei ka longkmie kaba nyngkong eh ha ka jylla ban shimti iaka kam DGP hadien ba u Dr Lajja R Bishnoi ula shongthait noh na katei ka kam.
Haba iakren bad ki nongthoh khubor ka Kong Nongrang kala ong, “Ngam tharai ba ka jinglong DGP ka kynthei kadei ka jingdon iaka kyndon ne kyrdan ban long kum ka DGP, hynrei kum ka ophisar kynthei bad kum ka longkmie, nga sngew khlain bha ba ki kynthei ki don ia la ka jong ka bynta kaba pher bha bad ngan pyndonkam ia katei ka bynta kaba pher ban pynthikna ba ki kynthei kin sngewtynnad bad kin sngewshngain bad ka jingsuk ha ka leit ka wan, ia kaba nga tip ba ka don la lad ba dang lah ban pynbha shuh shuh ha kaba iadei bad ka jingsuk ban pyniajan ia ki pulit bad ki paidbah”.
Haba kren halor ki mat kiba kan shimkhia, ka DGP kala ong, “Ka kamram jong ki pulit ka long ban pynneh ia ka shongsuk shongsaiñ, ban pyrkhing bad ban lap ia ki kam sniew bad ngin pynleit jingmut bha halor kine ki bynta, ia kaba ngi sngew ba ka jinglong jingman mynta kala shah ktah bha”.
Kala pynpaw iaka jingdonkam ban khmih biang ha kaba iadei bad ki jingjia bad ki kam thombor pyrshah ia ki kynthei.
Ka Kong Nongrang kala ong, “Watla ngi la shimkhia bha mynta la bun snem hynrei kam shym la don satia ka jinghiar hynrei kala kiew pynban. Ngi ngim shym la lah ban ioh iaka resol kumba ngi la angnud. Kumta nga sngew ba ngi donkam ban khmih bniah biang bad kumno ba ngin iaid shakhmat bad ngi donkam ban pyrkhat biang bad trei biang ha ka rukom shim ia ki sienjam ha kaban iakhun pyrshah ia katei ka mat”.
Kala ong, ruh ba kan phaikhmat bha ha kaba iadei bad ki kam syntiat.
“Ha kaba iadei bad ka kam syntiat, ngi sngew beit ba kat nang duna kta ka nang bha, kumta ngam kwah ban kren eiei kumno ba ngin iaid shakhmat ha kaban lum ia ki jingtip hynrei nga pynthikna ba ngin phaikhmat bha ha kaba iadei bad ka kam syntiat bad khlem ka kam syntiat ngi ngin ym lah ban trei pyndep ia la ka kamram haduh uta u pud uba ngi dei ban trei” la ong ka DGP.
Ka DGP kala pynpaw ruh ia ka jingsngewkhia ha kaba iadei bad ka jingkynrei u drok ha ka jylla bad kala ong ba ka nongbah Shillong ka long tang ka jaka kaba pyniaid lynti ia u drok hynrei mynta kala kylla long kum ka jaka jong ki nongdih bad wat hapdneg ka jingioh kurup jong ki pulit ym shim la lah pat ban pynsangeh ia katei ka rukom khaii bad kala ong ba ka tnad Anti Narcotic Task Force (ANTF) kala trei shitom bha ha kiba bun ki liang.
Kala banjur iaka jingdonkam ba ki longiing longsem kin iasnohkti lang ha kaban iakhun pyrshah ia ka jingjyllei u drok.
“Kadei kaei kaei kaba donkam ban iatreilang da ka jingiajan ym tang bad ki bor aiñ hynrei bad kiwei kiwei ki kynhun kiba donbynta lang ha kaban iakhun pyrshah ia u drok ba khamtam eh bad ki longiing longsem bad ka imlang shalang baroh kawei. Ngi donkam ban ngam jylliew ha ki longing longsem namar kawei kaba nga la iohi bha shaphang jong ngi, kadei ba ngi sngewtynnad ban kren shaphang ka jongka hynrei ngim shym la leh eiei pat na ka bynta jongka” ong ka DGP.
Ha kaba iadei bad ka jingai jingmut ba dei ban pynkhlain ia ka jingpahara ia ki Entry Point ne ki jaka kiba rung shapoh ka jylla ban tehlakam iaka jingioh rung u Drok, ka Kong Nongrang kala ong, “Kane kadei tang kawei na ki bynta, ban iakhun pyrshah ia u drok. Hooid nhgi lah ban bat ia ki na ki Entry Point hynrei ka jingshisha ka long ba ngi don ia ki jaka kiba long khlaw bha bad ka surokbah National Highway ruh ka iaid lyngba ka jylla kumta ki don ki jingeh ha kaba iadei bad ka kam talasi ia kaba lah ban leh bad u drok udei uba suk bha ia kaba lah ban buhrieh, kumta lada ym ioh hi ia ki jingtip kiba thikna yn lah ban talasi ia ka kali kaba dei hynrei kan long kaba eh ban talasi lada ym ioh jingtip eiei”.
Ha kaba iadei bad ka jingtih dewiong be-aiñ, ka DGP kala ong ba kila don bun ki jingbthah na ka sorkar bad kila don ruh ki jingbthah na ka iingkashari bad ki pulit kila pyrshang ban tehlakam ia kane ka kam.
“Hangne ruh ka mih ka jingkylli halor kaj ingdon bun ngut ki paidbah ha ka imlang sahlang bad ka jingkylli ha kaba iadei bad ka jingkamai jakpoh, kumta ha kano ka rukom kaba bha tam ban ym noh shilliang ha kaba iadei bad ka jingkamai jakpoh bad ka kam be-aiñ kaba iadei bad katei ka bynta” ka la ong.
Ha kaba iadei bad ka rai jong ka kynhun kieng atiar ka Hynniewtrep National Liberation Council (HNLC) ban weng noh na ka jingiakren iasuk, ka DGP kala ong, “Ha kaba iadei bad ka jingiakren iasuk, kadei ka rai kaba la shim da ka sorkar kaba la pynpaw shai kdar ba ka long kaba kloi ban iakren iasuk, kum ka DGP jong ka jylla, hooid, ngi lah iohi bad ngi la iakhun ia ka HNLC. Hooid ngi lah iohi ruh ia ka jingiakren iasuk bad ka ANVC kaba la kut noh da ka jingiatehkular hapdeng ak sorkar pdeng, sorkar jylla bad ka ANVC. Ngi lah iohi ruh ia ka jingeh ha kaban pyntreikam ia katei ka jingiateh kular. Ngi lah shim kam ruh ia ka GNLA bad ngi la don ruh bun tylli ki jingiakren iasuk bad ka GNLC bad ki kynhun kiba rit. Kumta ha kaba iadei bad ka HNLC bad halor ka jingiakren iasuk, nga tharai u briew uba biang tam ban kren kan dei ka sorkar halor kane ka bynta”.
Halor ka jingkynnoh jong ka jingsam shithi dawa pisa ka HNLC, ka Kong Nongrang kala ong “Halor ka jingdawa pisa ka HNLC, ka HNLC kala dep abn pynshai ba kam dei satia ma ka, katei ka jingpynshisha ka dang iaid shakhmat, la kidei shisha ma ki ne kano kano kaba mih na uno uno uba kam ialade kum ka HNLC. Ka jingtohkit ka dang iaid shakhmat, ka jingwad bniah ka dang iaid bad nga kwah ban ieh beit shwa tang katta hi”.
Kala banjur ruh ban btin biang ia ki samla kiba la iaid ha ka lynti kaba bakla kam dei satia tang ka kamram jong ki pulit.
“Ki pulit ki donkam ban iatreilang bad ka imlang sahlang bad kiwei kiwei ki kynhun kiba don ia ka jingsngewkhia bad kadei ban dei da ka mynsiem kaba trei shitrhem bad ban peit ha kata ka rukom ba ki samla kim dei ban shah ialam bakla” kala ong.
