Guwahati, Nailur 13: U Myntri Rangbahduh ka ri u Narendra Modi ha ka sngi saitjaiñ u la plie bad buh ïa u maw nongrim na ka bynta ki kam pynroi kiba shongdor palat ₹9,000 klur ha Mizoram, da kaba batai ïa kane ka sngi kum ka sngi sah jingkynmaw lane ka histori namar ba ka Aizawl ka la rung ha ka map lynti rel jong ka ri India ha ka sien kaba nyngkong.
Haba kren sha ka jingialang lyngba ka videoconference na Lengpui Airport, ha kaba u la sahkut na ka daw jong ka jingsniew ka suin bneng, u Myntri Rangbah u la dem khrup ha u Pathian, u Blei uba ha khlieh duh ha ka jingngeit Mizo, bad u la ong ba u sngew ïa ka “jingieit bad jingsngewrit jong ki paidbah” watla um shym la don hi da la ka jong ka met.
Kane ka sngi ka long ka jingplie ïa ka lynti rel Bairabi–Sairang kaba shongdor ₹8,070 klur, kaba pynïasoh ïa ka nongbah jong ka Mizoram bad ka lynti rel jong ka ri India. La tei ia kane ka projek ha kylleng ki jaka kiba shitom bha ki jaka bha kiba 45 tylli ki tunnel, 55 tylli ki jingkieng heh bad 88 tylli ki jingkieng rit. Ha kane ka projek, ka jingkieng No.196 ka dei kaba jrong tam kaba poi haduh 104 meter, ka jaka rel kaba jrong tam ha Mizoram, wat kaba kham jrong ban ia ka Qutub Minar ha Delhi. U Modi u la pynbna ruh ia lai tylli ki rel ba stet, kynthup ia ka Rajdhani Express kaba nyngkong eh jong ka Mizoram sha Delhi, ryngkat bad ki jingshakri ba thymmai sha Kolkata bad Guwahati.
“Kane kam dei satia tang ka jingpinasoh ia ka rel hynrei kan dei ruh ka budlum haka kit ka bah,” la ong u Modi bad bynrap ruh “Ki nongrep, ki nongkhaii, ki samla pule bad ki nongpang napoh ka jylla Mizoram, mynta kin ioh beit beit sha ki iew kiba kham heh, ka jingsumar pang kaba kham bha, bad ki lad jinghikai. Ka jingpyniasoh kaba thymmai, u la ong, kan pynmih kam ha ka kam jngohkai pyrthei, ka leit ka wan, bad ka kam pdiang sngewbha ne (hospitality).
Nalor ka lynti rel, u Myntri Rangbah u la buh ruh ia u maw nongrim na ka bynta ka surok kaba donkam bha kam don 45-km ia kaba la tip kum ka Aizawl Bypass, kaba kot haduh ₹500 crore, bad kane ka jingthmu ka long ban pynduna ia ka jingkhapngiah ia ka sor bad kan pynduna ruh ia ka jingjngai na southern districts da 1.5 hours. Kiwei pat ki project ki kynthup ia ka surok na Thenzawl–Sialsuk bad na Khankawn–Rongura, ia kaba la khmih lynti ban ai jingmyntoi ia ki nongrep ba kin pynbha shuh shuh ia ka iew ka hat jong ki. U la pynbna ruh ia ka jingshna ia ka jingkieng ha ka wah Chhimtuipui kan kyntiew ia ka jingpyniasoh ha baroh ki jinglong jingman bad ka khaii pateng lyngba ki khappud hapoh ka Kaladan Multimodal Transit Transport Framework.
Ban pynkhlain shuh shuh ia ka bor ding bad ki jingtei ha ka imlang sahlang, u Modi u la buh ia u maw nongrim na ka bynta ka karkhana 30 TMTPA LPG bottling plant ha Mualkhang, kaba pynthikna ia ka jingpynbiang umphniang kaba lah ban shaniah bad kaba khuid na ka bynta ka jylla Mizoram bad ki jylla ba marjan, bad u la plie ia ki skul thymmai ba don lang bad ka jaka ia kaba la tip kum ka Eklavya Access model skul ha Mamit bad Tlangnuan na ka bynta ka jingpule ki samla trai ri.
Ha kaba iadei bad ki kam ialehkai, u Modiu la pynbna ban thaw ïa ka Khelo India Multipurpose Indoor Hall ha Tuikual, da kaba ong ba kan pynroi ïa ka sap ïalehkai jong ka Mizoram na ka bynta ki lympung ïalehkai ha ka ri bad ha ka pyrthei (national and international competition).
Haba buh ia ka jylla Mizoram kum kawei ka bynta ba kongsan ha ka Act East Policy bad ka North East Economic Corridor, u Prime Minister u la ong ki projects kum ka Kaladan Multimodal Transport Project bad ka lynti rel ban sa wan na Sairang–Hmawngbuchhuah ban pyniasoh sha ka jylla bad ka Bay of Bengal ban dang pynkhlain ia ka khaii pateng bad ka Southeast Asia.
U Myntri Rangbahduh u la kdew ruh ïa ki jingpynkylla ka sorkar ia ka GST, kaba pynlong ïa ki tiar ba donkam bad ka koit ka khiah ban kham bit dor, bad u la ong ba ka jingpynhiar khajna ïa ki hotel kan ai jingkyrshan kaba khraw ban kyntiew ia ki kam jngohkai pyrthei kum ka thaiñ shatei lammihngi.
“Ka jylla Mizoram ka don ia ka bynta kaba khraw ha ka jingïaid lynti jong ka roi ka par jong ka India,” ong u Modi haba ïaroh ïa ka jingnoh synñiang jong ki nongïaleh laitluid kum u Lalnu Ropuiliani bad ka Pasaltha Khuangchera. U la pynpaw ba ka thaiñ NE, kaba la shah iehnoh beiñ namar ka vote-bank politics, mynta ka la kylla long ka jaka pynroi jong ka ri India.
Ha kani ka sngi la ia don lang ruh u Lat ka jylla Mizoram u V K Singh, u myntri rangbah ka jylla u Lalduhoma, wa u myntri ka sorkar pdeng u Ashwini Vaishnaw.