Shillong, Nailar 21: U Myntri ka tnad Social Welfare Bah Paul Lyngdoh ula pynpaw ia ka jingskhem jingmut ba ka jylla kan jop ia ka thma pyrshah droks, da kaba pynpaw ba ha ki snem kiba la leit kala jop pyrshah ia ki kam kaikhlaw da kaba pyndonkam iala ki pulit, khlem da donkam ban khot ia ki shipai, kumba la leh kiwei pat ki jylla ha ka thain.
Hadien ka jingpynkup burom ia ki 8 ngut ki pulit jong ka Anti Narcotic Task Force (ANTF) ha ka sngi Palei, halor ka jingioh kurup dang shen ia u droks uba shongdor T.4 Klur na East Jaintia Hills district, u Bah Lyngdoh ula pynpaw ia ka jinglah ka jylla ha kaban iakhun pyrshah ia ki jingdih kiba sniew, ia kaba la ioh kuru pia ki jingdih pynbuaid kiba shongdor palat ia ka T.400 Klur.
“Kane ka pyni ba ngi la don iaka jingtbit ha ka jingtreikam, ka jinglah bad ka monk aba jwat ban iakhun bad kane ka jingeh ban pynthikna ba dei ban rat dyngkhong noh” ula ong.
U Bah Paul Lyngdoh ula ong ba ka jingiakhun pyrshah ia u droks ka long kum ka “pyniap ne shah pyniap” (killed or be killed) bad ka ong, “Ngi lah ban shah jop ha ki lane ngi kylla long ki nongjop. Ngi lah ban kylla long ki lanot ne ngi lah ban long ki nongjop. Nga ngeit skhem ba ka Meghalaya kan kylla long ka nongjop (ha kaj ingiakhun pyrshah ia u droks)”.
Ula pynpaw ruh ba u don ia ka jingngeit kaba skhem ha ki pulit ka jylla, u Bah Paul ula ong ba ka Meghalaya kadei kawei na ki katto katne ki jylla kaba la jop bad rat dyngkhong ia ki kam kieng atiar lyngba ka tnad pulit.
“Ngim shim la khot ia ki shipai haba kiwei pat ki jylla kila hap ban leh ia katei. Ka Nagaland kala hap ban leh kumtei, ka Mizoram kala hap ban leh kumtei, ki thain kiba pyntreim ki Maoist kila hap ban leh ia katei. Ka Meghalaya kadei kawei na ki katto katne ki jylla kaba la iakhun hi ia ki kam kieng atiar da kaba pyndonkam ia la ka jong ki pulit. Katno ngut na ngi ki tip shaphang katei” ula ong.
U Myntri ula banjur ia ka jingdonkam ban kynshew tyngka na ka bynta ki samla ka jylla kaba don haduh 65% ki samla kum ki nongshong shnong hapoh ka rta jong ka 35 snem, na kiba bun ki jingpyrshang ban khring bad pynngop ia ki ha u droks bad na kiwei pat ki jingdih kiba sniew.
U Bah Paul Lyngdoh ula pynthikna ia ka dorkhas kaba la aiti da ka ANTF bay n ialeh ban pynbiang ia ki jingbei tyngka kyrkieh na ka DREAM project.
U Myntri ula batai ruh shaphang ka DREAM Mission, kaba kynthup ia ka jingiatreilang kaba iajan hapdeng ki tnad bapher, kaba kynthup ia ka Tnad Home Police, Social Welfare, Education, Health bad Law. Kane ka jingthmu jong ka jingiatreilang ka long ban lah ban iakhun pyrshah ia jingeh kiba mih na u droks.
U Bah Lyngdoh ula pynpaw ia ka jingsngewnguh ia ka jingtrei met bad mynsiem jong ka ANTF bad ia ka jingshlur ka jongki ban pynkdiah ia u budlum jong ka jingkhaii ia u droks, kaba la long ka jingeh kaba khraw namar ka jinglong jingman ia ka jylla Meghalaya kaba dei ruh ka lynti iaid ban leit sha kiwei pat ki jylla.
Ula ong ba ka ANTF kala buh ha ka jingeh ia ki nongdie be-ain bad ula ong ba ka ANTF mynta kala leit rung sha ki jaka ia kaba mynshwa kam pat ju leit satia, kum ka Cantonment Board, kaba jur bha ka jingdie ia ki jingdih kiba sniew.
U Myntri ula pynthikna ba ka ANTF kan iai bteng ban ialeh tyngeh ia ki nongkhaii droks bad rat dyngkhong ia u droks na ka jylla.
“Ka long kaba suk bha ban shu kynthoh da kaba shong ha ka shuki bad ban tyrwa ia ki jingai jingmut ia baroh ki jingeh kaba ka Meghalaya ka don, hynrei ban don lang hangta ban ialam pat na khmat ka donkam ban don ia ka jingshlur, kaba donkam ia ka jingtrei met bad mynsiem bad ka jingaiti” ong u Bah Paul Lyngdoh haba kdew ia kito kiba kynthoh pyrshah ia ka jingshimkhia ka sorkar ban rat dyngkhong ia u droks na ka jylla.
Halor ka jingtyrwa ban thied ia ki Vehicle Scanners, u Myntri ula ong ba ka sorkar kala dep ban kdew shai ia katei ka jingdonkam bad ka Ministry of Home Affairs kala tip shaphang kane ka mat.