Shillong, Jymmang 12 : U Myntri Rangbah ka Jylla Conrad K Sangma hynne ka sngi Thohdieng, ula ai ka jingiaroh ia ka hukum jong ka Iingkashari Meghalaya High Court, kaba la ai jingiaroh ia ka sienjam bala shim da ka Sorkar Jylla ha u bnai Kyllalyngkot 2023, ban pyndonkam noh ia 30 tylli ki bos ha kaban kit ia ki Khynnah skul bad ki Nongleit trei Ophis khnang ban lah pynduna ia ka jingdheng kali ha Nongbah Shillong.
“Kum u Myntri jong ka Tnad ba dei khmih, nga dap da ka jingkmen ban iohi ba ka Iingkashari kala pdiang ia ka sienjam jong ka Jylla ban pyndonkam ia ki 30 tylli ki bos ha kaban kit ia ki Khynnah skul bad ki Nongleit trei Ophis. Ka jingkut jigmut jong ka Sorkar ban shim kabu ia ka kit ka rong da ki kali ba iashong paidbah kala lam sha kane ka skhim ha kaba bun ki khynnah skul bad ki nongtrei Ophis kin leit ki wan noh da ki bos bala thied da ka Sorkar” ong u Conrad.
“Ki bos kul ki dei kibym da kham pyndonkam satia, hynrei hangne ha ka thain Shatei Lam Mihngi ka Ri, ka bos kit paidbah jong ka Sorkar ha ki jaka sor ka dei kawei na kiba nyngkong eh. Ha ryngkat ki GPS tracking, CCTV camera, ki Nongtrei bala hikai pyntbit, ngi khmih lynti ba kane ka rukom shakri ym tang ba kan pynduna ia ka jingdheng kali hynrei kan pynthikna ruh ia ka jingshngain bad jingiada ia ki khynnah ba leit skul” ula bynrap.
Ha ka jingtian bishar iaka PIL ha kaba iadei bad ka jingdheng kali ha ka sngi Palei, u Chief Justice ka Meghalaya High Court u Justice Sanjib Banerjee ryngkat bad u Justice W. Diengdoh uba long Judge jong ka Meghalaya High Court, kila peit iaka kaiphod ha kaba iadei bad ka jingdheng kali kaba la aiti da ka sorkar jylla.
Ka iingkashari kala shem ba katei ka kaiphod kaba la ai jingmut ki dei kiba lah ban weng ia ka jingdheng kali da kaba shim ia ki sienjam kiba mardor, kiba shipor bad kiba shi rta. Ka jingpyrshang ka sorkar ban thied ia ki bus ban kit ia ki khynnah skul kadei kaba la ioh iaka jingiaroh naka iingkashari bad da kaba leh ia katei, kan pynthikna ba ki kali jong ki riewshimet yn ym pyndonkam ha kaban leit on ne leit shaw ia ki khynnah sha skul.
Ka Nongabh Shillong kala mad iaka jingeh kaba khraw naka jingdheng kali kaba jur bha khamtam ha ka por ba long skul bad longtrei bad lah ban sngewthuhshai ba man laka sngi kin don beit 13 tylli ki kali bad 14 tylli ki thuk thuk ki ban mih man la ka sngi ha ka nongbah kaba don hapdeng ka jingdheng kali bad kane ka long katkum ka jinglap jong ka tnad Transport ha u snem 2021 bad nalor kane 60% ki khynnah skul ki leit sha ki skul da ki kali shimet ki jongki.
Ban weng ia kane ka jingeh na ka jingdheng kali, ka sorkar kala sdang nyngkong eh ha ka thain shatei lam mihngi baroh kawei iaka jingkit ia ki khynnah lyngba ka STEMS (Sustainable Transport and Efficient Mobility Society) bad 30 tylli ki bus la dep ban thied ha u Kyllalyngkot mynta u snem ha kaba ki khynnah skul bad ki nongleit ophis kilah ban bat lypa ia ki jaka shong, ka jingpyndait iaki kor CCTV bad kajingbuddien ia kitei ki bus kibala buh ia ki GPS-based tracking.
La buh antad ba kawei ka bus kan mih bujli ha ka jaka jong ki 15 tylli ki kali ha kapor ba longskul bad longtrei bad 30 tylli ki bus kin pynduna haduh 450 tylli ki kali ha ki surok bad kane kan iarap shibun ha kaban pynduna iaka jingdheng kali.
Ka iingkashari kala ai jingiaroh ba ha ka por kaba lyngkot, ka Sorkar ka la lah ban shimkhia bad ban thied ia ki bus ban kit ia ki khynnah skul bad ban pynthikna ba ki kali jong ki riewshimet kim donkam ban mih ban leit on ne leit shaw skul.
Ka iingkashari kala kyntu ruh ia ka sorkar jylla ba kan shim ia ki sienjam ban pynduna iaka jingdheng kali da kaba shna ia ki surok kiba thymmai, jaka pynieng kali, ki surok kiba iaid tang lain ki kali bad kiwei kiwei ki jingpyrkhing.
Ia katei ka Shared Buses for Urban Transport program la sdang da ka tnad Planning da ka jingthmu ban pynduna iaka jingdheng kali ha ka por longskul da 75% bad ban pynduna iaka jingpynmih iaka tdem kaba sniew da 72%.