Shillong, Nailar 15: U Myntri Rangbah ka jylla u Conrad K Sangma haka jingrakhe iaka Independence Day ne ka Sngi Laitluid jong ka ri hapoh Madan Polo, hynne ka sngi, u la pyrto ia ki kam kiba ka sorkar MDA kala lah ban leh bad u la buh ia ka thong ia ki paidbah ba kin ai ka jingiatreilang ban pynthikna ba ka jylla kan kiew irat ha ka jingkyntiew iaka roi ka par ha kine ki 25 snem kiban sa wan.
“Ka jingdap 75 snem jong ka ri haka jingioh iaka jinglaitluid kadei kaban sah jingkynmaw haka histori jong ka ri bad mynta u snem kadei ruh kaba ka jylla Meghalaya ka rakhe ia ka jingdap 50 snem. Kane kadei ka sngi kaban sah jingkynmaw, ka sngi kaba ngin pynthymmai ia ki jingkular naka bynta ban long kiba shlur, bym iaumsnam, kiba sbun bad sngewthuh bad ban pynsaphriang iaka jingsngew kaba la ai mynsiem da ki nongiakhun laitluid jong ka ri bad ki nongialeh Hill State Movement” ong u Conrad Sangma.
“Ka sorkar jylla kala kynjoh sha ka jingdap 4 snem shiteng naduh ba kala wan ha ka bor bad ha kitei ki 4 snem shiteng kiba la leit, ka jylla kala mad ia kiba bun ki jingeh bad kala lah ruh ban iakhun pyrshah iaki. Ngi la lait im na ka jingsaphriang ka khlam COVID-19, ngi la lah ban wanrah iaka shongsuk shongshngain, ban pynbeit ia ki ishu kiba la sahteng ha kaba iadei bad ka pule puthi, koit ka khiah, tnad bording, ka jingpynbiang ia ka umbam umdih bad kiwei kiwei ki jingdonkam” ong u Myntri Rangbah ka jylla.
U la ong, ba u dap da ka jingsngewkhyllew bad sngewhun ia ka rukom treikam jong ka sorkar bad u ngeit skhem ba kila lah ban pynbha shuh shuh ia ka rukom im jong ki nongshong shnong, kaba kane ka sorkar ka ieng ban pynlong ia kiei kiei kiba bha shuh shuh, ban thaw ia ki lad ki lynti kiba thymmai bad ban kitkhia ia ka imlang sahlang, ban tei iaka Meghalaya kum ka jaka kaba ki briew kin wan na kylleng ka ri bad na kylleng ka pyrthei bad ban iatreilang bad baroh ki nong Meghalaya.
“Ngi la pynlong iaka jingim jong ki paidbah kaba khambha da kaba thaw hakata ka rukom bad la pynkup bor ia ki ba kin lah ban weng ia ki jingeh kaba ki iakynduh. U la ai nuksa, ba ki nongrep ki donkam iaka pisa ha kaban thung bad ha ka por ban kheit. Ka sorkar jong nga, kala ai T.10,000 ia kawei pa kawei ka longiing ki nongrep kum ka jingkyrshan ia ki ha ka kam rep kam riang lyngba ka FOCUS bad FOCUS+ programs” la ong u Conrad Sangma.
U la iathuh, ba ka sorkar jylla kala ai jingiarap ia ki nongrep kala nang pynkup bor ia ki ban weng ia ki jingeh ka jongki.
“Ngi la sam ei ruh ia ki symbai, la tei ia ki Processing Unit bad ai jingkyrshan ruh ha kaban pyniaid ha ki iew ki hat. Ki samla ki don shibun iaka bor bad iaka jingthrang bad ki kwah ban leh ia ki kam kiba iadei bad iadonbynta bad ka imlang sahlang. Nga la sdang iaka YESS Meghalaya program ban ai jingkyrshan pisa T.1 Lak sha ki kynhun jong ki samla ha ka jylla. Kane kan pynkup bor ia ki kynhun jong ki samla ban shim ia ka bynta ban nang tei shuh shuh iaka jylla” la ong u Myntri Rangbah.
Ha kaba iadei bad ka koit ka khiah bad jinglong jingman jong ki kynthei, u Myntri Rangbah u la ong, “Ka koit ka khiah bad ka jinglong jingman haka ioh ka kot jong ki kynthei kadei kaba ka sorkar ka buh hakhmat bha. Ka IMR ha ka jylla kala hiar naka 33 ha u 2018 sha ka 29 ha u 2022. Ngi long ka jylla kaba don hakhmat ha ryngkat bad ka Telangana bad ka Kerala ha ka jingai tika ia ki khyllung khynnah. La kumno kumno ruh kawei ka longkmie na kawei ka longiing haka thain nongkyndong kadei ka dkhot jongka Self-Help Group bad kila leh ia kiba bun ki kam ki jam ha kaban tei iaka jingim bad ki kam khaii pateng. Dang shen, ngi la lah ban pynkiew iaka tulop jong ki nonghikai Adhoc, la pynbeit thymmai iaka rukomsiew ia ki nongtrei ASHA, Muster Roll bad ki Nongtrei Kontrak”.
“Ka sorkar jong nga kala tei ia ki jingtei naka bynta ban pynbha ia ki skul, ki hospital, surok bad ban pynbiang iaka umbam umdih ha kylleng ka jylla. Ki jingialehkai kilan met kiba thymmai, kam jngohkai bad ki jingtei kiba thymmai ha sor kila iaid sted bha. Ngam tharai ba kano kano ka sorkar kaba mynshwa kanlah ban leh kumba leh kane ka sorkar kaba mynta ha ka por kaba lyngkot bha. Nga sngew khyllew ban ong, ba ngi mynta kum ka jylla ngi la nang jam shaphrang bha ia kaei kaba ngi ju don baroh shi katta ha ki snem kiba la leit” la pynkut u Myntri Rangbah ka jylla.
