Aizawl, Risaw 04: Haduh kumba 6,000 ngut ki khynnah phetwir ka Myanmar kiba la wan shong riehtngen ha Mizoram naduh u bnai Lber jong u snem ba la dep ha ryngkat ki kmie ki kpa bad kiba haiing hasem hadien ka jingkurup jong ki shipai ia ka bor synshar ha kane ka ri ba marjan kila pynrung ia lade ha ki katto katne ki skul sorkar bad ki skul shimet kumjuh, ong ka khubor heh sorkar.
Na ka liang ki heh ka tnat pule puthi ka Mizoram kila ong ba napdeng kine ki 6,195 ngut ki khynnah nong Myanmar, 5,221 ngut kila pynrung kyrteng ia lade ha ki skul sorkar, 184 ngut ha ki skul kiba la ioh jingiarap na ka sorkar bad 790 ngut hapoh ki skul shimet, kata haduh ki kyrdan klas 10 ha baroh ki bynta jong ka jylla.
Ka tnat pule puthi da kaba kdew halor ka hok jong ki khynnah ha ka liang ka pule puthi (Right of Children to Free and Compulsory Education Act, 2009 (RTE Act-2009), kham hashwa kala kyntu ia baroh ki heh ka tnat pule puthi jong ki district bad sub divison ba ki khynnah kiba hapdeng ka 6 bad 14 snem rta kib wan na ki longiing kiba iakynduh jingeh ki don ia ka hok ban ioh ia ki jingpule bad pyndep ia ki kyndan pule kiba hapoh ne primary.
Na ka liang ki katto katne ki nongthaw ain ka Myanmar lem bad ki kmie ki kpa jong ki khynnah kham hashwa kila kyntu ia u Myntri ka tnat pule puthi ka Mizoram u Lalchhandama Ralte ban khmih ha kaba iadei bad ka pule puthi nalor kiwei pat ki jingeh jong ki khynnah nong Myanmar, kata kaba la pynlong ruh ia ka sorkar jylla ba kan pynmih ia ka jingbthah ha kaba iadei bad ka jingpynrung skul ia ki khynnah kiba dei napoh Myanmar.
Ki khynnah nong Myanmar kim don jingeh satia ha kaba iadei bad ka ktien haba phai sha ki kot pule kiba pyndonkam hapoh Mizoram namar kiba bun na ki, ki dei na ka jaidbynriew Chin kiba don ia kajuh ka pateng bad ka kolshor kum ki jaidbynriew Mizo ka Mizoram bad ba ki kren ruh da ka ktien Mizo.
Katkum ka khubor heh sorkar, kiba bun napdeng ki 30,400 ngut ki phetwir nong Myanmar kaba kynthup ia 11,798 ki khynnah bad 10,047 ngut ki kynthei kila wan shong riehtngen hapoh Mizoram, kata ha kumba 156 tylli ki jaka shong shipor ha baroh ki 11 tylli ki district, katba kiba bun na ki, kila shong bad la ki jong kiba haiing hasem, ki iing shnong, ki iingwai bad ki iing sorkar bad kiwei pat ki iing ba la pynkhreh da ki kynhun seng bhalang kaba kynthup ia ka Young Mizo Association kaba dei kawei na ki kynhun seng kaba heh tam hapoh ka thain Northeast.
Kine ki nong Myanmar kila ioh pdiang ruh ia ki jingiarap kum ka bam ka dih bad kiwei pat na ka sorkar jylla, ki kynhun seng bhalang, ki balang bad ki bor shnong. Nalor kata kine ki phetwir kila ioh pdiang ruh ia ki ningiarap na ka National Unity Government of Myanmar, ki kynhun seng kiba na bar ri bad na kiba haiing hasem ki jong ki kiba shong ba sah shabar ri, ong shuh shuh ka khubor heh sorkar.
Kat haduh mynta ka sorkar jylla jylla kala pyllait ia ka jingiarap kaba la kot sha kaT. 380 lak na ka bynta kine ki phetwir nong Myanmar. Ha ka snem ba la dep, na ka liang u Myntri Rangbah ka jylla u Zoramthanga ula kyntu ia ka sorkar pdeng ba kan ai ia ka jingiarap na ka bynta kine ki phetwir nong Myanmar.