-->

Ka jingma ba rieh ka Radiation | Lap ki stad ba jur ka jingmih lyer bih na ki umpohliew ka Meghalaya

Date:

Share post:

Guwahati, Risaw 07 : Kawei na ki jingtohkit saian ba nyngkong eh jong ki stad ki jhad, kala lap ia ka jingpynmih lyer bih kaba shyrkhei (radon concentration) ha ki umpohliew na ka shnong Baridua, Ri-Bhoi District, Meghalaya- kaba pynmih ia ka jingkhuslai ia ka koit ka khiah ki nongshongshnong kiba shaniah ia ka umbam umdih na ki umpohliew/ um ba mih na ka mei ramew (ground water) ha ki pukri um.

Ka jingwadbniah bala ai kyrteng “Assessment of Radon Concentration and Radiological Risk in Ground Water from Baridua, Meghalaya” bala pynlong da u nongwad bniah Hari Prasad Jaishi bad Devashri Borgohain jong ka USTM, la pynmih ha ka Water Conservation Science and Engineering Journal. Ka dei ka jingpyrshang ba nyngkong eh bala buh jingthoh ban wad bniah iaka jingdon ka lyer bih ha ki um hapoh ramew ha Meghalaya, ka Jylla kaba la tip ia ka jingdon u marpoh khyndew Uranium.

U Uranium-238 (238-U) u dei u isotope radioactive jong u Uranium, uba lah ban shem ha ki jait khyndew bad ki maw bapher bapher. Kawei na ki mar ba pyut ka dei ka radon, kaba don lai tylli ki isotope radon (²²²Rn), thoron (²²⁰Rn) bad actinon (²¹⁹Rn). Namar ka jingim ba shiteng rta (²²²Rn), ka dei ka isotope ba bun tam, kaba ailad ia ki ban mih na ki thliew ki syar jong ka khyndew bad ki maw sha ka lyer, ka um ha sla khyndew, ka um shapoh ka mei ramew, kaba shong kat kum ka jingiaid ka lyer bad ka um.

Kiba bun ki briew ha ka pyrthei ki shaniah ha ka um napoh mei ramew ban pyndonkam ha ka umbam umdih, ai um ia ki marrep, pyndonkam ha ki karkhana bad kiwei kiwei Ka jingdon jong ka isotope (²²²Rn) ha ka um ka lah ban buh ia ka jing ma kaba khraw ia ka koit ka khiah.

Da kaba pyndonkam da ki buit emanometry ba kham paka kiba kynthup ia ki Radon Bubblers bad ki Lucas Cells, ki saiantist ki la bishar bniah ia ki nuksa jong ka um ba mih napoh khyndew, ka ba la lum na ki 15 tylli ki pukri um ha kylleng ka Baridua. Ka jingmih ka pyni ba ka jingdon jong u Radon ka long naduh 15.44 haduh 224.41 becquerels ha ka shi litar (Bq/L), ha kaba ka jingdon jong ki ka long 50.31 Bq/L. Katba ki jingkhein ba pdeng ki long hapoh ka jingthew ba la ai jingmut jong ka World Health Organisation (WHO) kaba long 100 Bq/L, baroh ki nuksa ki la palat ia ki kyndon jong ka U.S.Environmental Protection Agency (USEPA) guidelines ba 11.1 Bq/L,q/L — bad kawei ka nuksa ka long palat wat ia u pud ba buh da ka WHO.

Kat kum ka jingong ki nongwad bniah, ka jingioh ring mynsiem ia ka radon (lyer bih) ka jia lyngba ki artylli ki lynt-ka jingdih ia ka um ba jakhlia bad ka jingpynhiar mynsiem haba trei ha iing ha sem kum haba shet jingshet bad sum. Haba ioh ring shapoh, ka radon (lyer bih) bad ki mar pyut jong ka, ki buh ha ka jingma ban ioh ia ka jingpang bampong ha u tor bad ka kpoh lada iai ring slem ia kane ka lyer.

Ka jingwadbniah ka iathuh ruh baka jingioh ding bad pynhiar mynsiem ia kane ka lyer bih, kaba long palat ia u pud ba buh da ka WHO kaba long 100 microsieverts ha ka shisnem (µSv/y), ka buh ha ka jingma kaba kham khraw ia ki Khynnah. Ka jingioh ring shapoh ia kane ka lyer buh da ki khynnah ka lah ban nang pynjur ia ka jingpang dap shadem, ka jingrit ki tor bad kiwei kiwei.

Ki nongwad bniah ki la pyniadei ia ka jingkiew jong ka jingdon jong u radon bad ka jinglong ka khyndew ba kyrpang jong ka Meghalaya, kynthup ia ka jingdon jong ki maw ba don uranium, ki mawlein, bad ki maw gneiss, kumjuh ruh ki jinglong ki jaka kum ka Dauki Fault bad ka Barapani–Tyrsad shear zone. Kine ki jinglong la tip ba ki pynmih ia ka lyer radon, ka jingmih na ki mar ba pyut jong u uranium-sha ka khyndew bad ka um kaba don sawdong.
Ka Baridua, Ri-Bhoi, kaba don kyrhai ki marpoh khyndew, ka dei ka jaka ba jur bha ia ka jingtih maw bad ka jingbteng jong ka jingtih maw ka lah ban nang pynjur ia ka jingmih ia ka lyer ba don radiation sha ki tyllong um ba don shapoh ka mei ramew.

Kane ka pyni ia ka jingdonkam kyrkieh ban buddien man ka por ia ka jinglong jong ka um hapoh khyndew, khamtam ha ki thain kiba don u uranium, bad ka dawa ia ka jingpynsngewthuh paidbah ban pynduna ia ki jingma ia ka koit ka khiah kiba iadei bad u radon. Ka ai jingmut ruh ia ki lad jingiarap jong ka teknoloji kum ka jingpynbiang bha ia ki jaka rung ka lyer hapoh Iing bad ka jingpynduna ia ka jingdon ka radon ha ka um ba buh ha iing ban pynduna ia ka jingktah ka radon.

Share post:

-->
spot_img

Popular

More like this
Related

MSSASA moves SC against TET Rule; Over 10,000 Meghalaya teachers at risk

Shillong, Oct 7: The Meghalaya Sarva Shiksha Abhiyan Schools...

Hidden radiation risk: Study detects elevated radon levels in Meghalaya’s groundwater

Guwahati, Oct 7: A first-of-its-kind scientific investigation has revealed...

Rai ka MSSASA ban mudui pyrshah ia ka hukum ka Iingkashari Supreme Court

Shillong, Risaw 07: Ka Meghalaya Sarva Shiksha Abhiyan Schools...

Shong ha ka rai lang ban wanrah lynti rel ha Jylla, ong u Bah Sosthenes

Shillong, Risaw 06 : U Myntri ka tnad C&RD...