Shillong, Nailur 11 : U Symbud Myntri Rangbah ba khmih ia ka District Council Affairs (DCA) Bah Prestone Tynsong ula kular ba ka Sorkar Jylla kala kut jingmut hok ban pynkupbor ia ki lai tylli ki Autonomous District Council (ADC) bad kala iai buddien bad ka Sorkar India ban mynjur ia ka 125th Constitutional Amendment Bill.
“U Myntri Rangbah la bunsien ula iakynduh ia u Myntri kam Pohiing ka Ri bad kyrpad ban mynjur noh kham kloi ia ka Constitutional (125th Amendment) Bill, 2019” ong u Bah Prestone haba jubab ia ka resolution bala wanrah da u Nongialam ka Liang Pyrshah Mukul Sangma ha Iingdorbar ha ka sngi Palei ba kyntu ia ka Sorkar India ban pynkylla ia ka Article 280 jong ka Riti Synshar ka Ri khnang ban pynkupbor ia ka Finance Commission ba kan ai jingmut ia ki lynti ban nang pynheh ia ka Consolidated Fund ka Jylla ban pyndap ia ki jingdonkam ki ADC.
U Bah Prestone ula kular ba ka Sorkar Jylla kala kut jingmut hok ban pyndep ia kaei kaba la buh da ka riti synshar ka ri ha kaban pyntreikam ia ka State Finance Commission mar syn treikam ka Amendment.
“Halor kane, shisien ba ka 125th Constitutional Amendment Bill kala treikam, ka Sorkar kan hap ban pyntreikam ia ka State Finance Commission kat kum ka jingbuh jong ka riti synshar ka ri” ula ong.
U pyntip ba ha ka jingtyrwa sha ka 16th Finance Commission kaba wan iuhkjat ha Meghalaya ban ioh ia ki jingai jingmut jong ka Sorkar Jylla bad iakynduh ruh ia ki ADC, ka Sorkar Jylla kala ai jingmut ba kan pynbteng ia ka lynti iaid jong ka 15th Finance Commission da kaba ai jingmut ia ki grant sha ki ADC.
“Ka Sorkar Jylla kala ai jingmut ruh sha ka 16th Finance Commission ba kan pynjynsur ha ka plan bad shah ban pyndonkam ia ka Untied Grant na ka bynta ki sobjek ba hap hapoh ka 6th Schedule ym ban pynkut tang jong ka 11th Schedule. Kane kan ailad ia ki ADC ba kin pyniaid beit iala ki kam kiba iar” ong u Bah Prestone haba pynpaw ba ka Sorkar ka ithuh ia ka jinglong jingsam ban pynthikna ia ka jingioh pahuh ki ADC ia ka pisa ba kin lah pyndep ia ki kam bala buh hapoh ka Sixth Schedule.
Hashuwa haba batai shaphang ka histori ka Sixth Schedule bad ka 73rd bad 74th Constitutional Amendment, kiba kdew ia ka rukom treikam ba kyrpang jong ki ADC, u Symbud Myntri Rangbah ula pyntip ba ia ka Meghalaya la pyllait na ka jinghap thaw ia ka State Finance Commission (SFC) kat kum ka Article 243M jong ka Riti Synshar ka Ri.
Ula kdew ruh ia ki jingai jingmut jong kiba bun ki Finance Commission, kynthup ka Twelfth, Thirteenth bad Fifteenth Finance Commission, kiba ai jingithuh ban pyllait ia ka Meghalaya na ka jingtreikam ka SFC.
U Bah Prestone ula pynpaw ba ka Sorkar Jylla kala pynshai sha ka 15th Finance Commission khnang ba ki jingai jingmut halor ka SFC kin ym treikam satia ha Meghalaya.
U Symbud Myntri Rangbah ula kren ruh halor ka Meghalaya State Finance Commission Act, 2012, kaba la pynlong ain da ka Iingdorbar Thaw Ain ka Jylla wat hapdeng ka jingpyllait noh ka Riti Synshar. U ong “Ia kane ka ain ym pat shym la pynmih bad dang shu buh kumto ia ka”.
Halor ka jingtyrwa ban pynkylla ia ka Article 280 (3) jong ka Riti Synshar, kaba aibir ia ka Union Finance Commission ban ai ia ki jingmut halor ki lad ki lynti ban nang pynheh ia ka Consolidated Fund jong ki Jylla ba kan nang lah pynheh ia ka song pisa ki ADC, u Bah Prestone ula ong ba kane ka Amendment ka dei ka kyndon kaba pdiang na ka bynta ki ADC bad kan pynthikna ia ka jingsam song pisa kaba kham heh sha ki.
Haba hun ia ka jubab, u Nongialam ka Liang Pyrshah ula pynbna ia ka rai ban weng noh ia kane ka resolution hashuwa ban buh ia ka sha ka jingiathep vote hapoh ka Iingdorbar.