Ka Khana u Pope Francis | U riewieid phutbol, u Master Degree holder ha ka Chemistry

0
31
Ka Khana u Pope Francis | U riewieid phutbol, u Master Degree holder ha ka Chemistry

Shillong, Iaiong 21 : U ‘Pope Francis’, kaba ka kyrteng pura ka jong u ka dei ‘Jorge Mario Bergoglio’ ba la kha ha ka 17 tarik u Nohprah 1936 ha Buenos Aires, Argentina, ula kylla long u riewkhraw uba la wanrah ia ka jingkylla ha ka Balang Roman Catholic da ka jingshah jied kum u Pope ha u Lber 2013.

Ula thaw ia ka histori kum u Pope ba nyngkong eh jong ka Western Hemisphere, u South American uba nyngkong eh bad u Jesuit uba nyngkong eh ban ialam ia ka balang. Uba la bna nam ia ka jinglong kaba sngewrit bad ka sur kaba sngewtynnad, u Francis ula wanrah ia ka jingphaloh ha ka rukom pynkylla dur bad ka jinglong nongialam kaba don ia ka mynsiem kaba sngewsynei ha ka por jong ka jinglong ka jongu kum u Pope.

La pynheh pynsan ia u da ki kmie ki kpa kiba na ri Italy bad ha kaba nyngkong u Bergoglio ula leit hikai pyntbit ha ka Chemical Technician hashwa ba yn leit rung ha ka Jesuit ha u snem 1958. Ula mad ia ka jingeh na ka jingbym don ha ka met kaba koit ba khiah ha ki rta kaba dang 20 snem, kaba kynthup ia ka jingioh ia ka Pneumonia kaba la lam ruh ha ka ban weng noh ia uwei u dkhot jong u tor.

Ula pule ia ka Philosophy bad bat ia ka Master Degree ha ka Chemistry na ka University of Buenos Aires. Ula hikai ia ka Literature, Psychology, Philosophy, bad Theology hashwa ba yn long kum u Archbishop jongka Buenos Aires.

Kum u samla pule ula trei ruh kum u Bouncer (nongpahara) ha kawei ka ‘Bar’ ha Buenos Aires bad ula long ruh kum u nongap ne nongsumar ia ka iing.

Advertisement

Wat hapdeng kane, ula bteng ia ka jingpule Theology bad ula shah kyntang kum u phadar ha u snem 1969 bad shimti ia ka jingbam smai kum u Jesuit ha u snem 1973. Ula kiew sted bha hapoh ka Balang bad ula shakri kum u Khlieh jong ka Jesuit ha Argentina haba kane ka ri kala don hapdeng ka thma kaba la tip kum ka ‘Dirty War’, ka por kaba la mih ruh ka jingkynthoh kaba jur ia kaba la kynnoh ba ula don bynta halor ka jingjah klep jong arngut ki phadar Jesuit. Wata kila don kiba kynthoh pyrshah hynrei kiwei pat kila iaroh bad iada ia u, ba ka jingleh ka jongu ka long ban iada bad ban pyllait im ia kitei ki nongsharai balang.

Ka rukom treikam jong u Bergoglio kala banjur ha ka jinglong kaba shisur shidur bad ka jingai ia ka jingbishar kaba hok. Kum u Archbishop jongka Buenos Aires, ula kyntait ban pynbha ne shna pynitynnad ia ka ophis treikam kaban long kaba remdor bad ula sah ha ka jaka sah kaba shu biang bad ula leit la wan da ki kali paidbah bad ula kylla long u briew uba la ioh ia ka burom halor ka jingialap na ka bynta ki duk ki suk.

Hadien ka jingieh noh kam jong u Pope Benedict XVI ha u snem 2013, u Bergoglio ula shah jied kum u Pope ha ka Ballot kaba 5 jong katei ka jingialang.

Ula jied ia ka kyrteng ka jongu ‘Francis’, namar ka jingioh ia ka jingpynshlur na u St. Francis ka Assisi bad u St. Francis Xavier, kiba long kum ki dak jong ka jingsngewrit, jingai jingshakri bad ka jingdon ia ka jingshit rhem ha ki kam mishon.

Naduh ba sdang ka jingshimti ia ka kam, u Pope Francis ula kyntu ban wanphai biang sha ka jinglong kaba kongsan kaba kynja mynsiem bad ula kyntu ia ki Balang ban kiar na ka jinglong kum ki sengbhalang kiba tlot bad ula pynleit jingmut bha ha ki kam ban leh sngewsynei, ka jingkynthuplang bad ka jingpynthymmai. Ka jingjied ka jongu ban iehnoh ia ki jinglong Pope ba tynrai bad ka jingshim rai ka jongu ban thung ia ka Council jong ki 8 ngut ki Cardinal na ka bynta ban pyniar ia ka jingiamir jingmut ha ka Balang, kala wanrah ia ka jingkylla ba kan long kaba khuid ba suba bad ka jinglong nongialam kaba don ia ka jingiatreilang.

Ka jingjop kaba khraw jong u Pope Francis ka kynthup ïa ka Encyclical Laudato si’ ha u snem 2015, kaba la iawer ia ka jingdonkam kyrkieh ban shimkhia halor ka jingkylla ka suiñbneng bad ka jingbanjur ban sumar sukher bha ïa ka mariang da ka jingdon lang ia ka jingkitkhlieh. Ula shim ruh ia ki sienjam ban ban weng ia ki jingiapher bad ula pdiang sngewbha ia ka jingiakren bad ki jingiatai bad ki bym ngeit Blei, ki bym dei ki Khristan bad ula iakhun ruh na ka bynta ka hok jong kino kino ki kynhun jong ki briew.

Watla ki katto katne ki jingleh ki jongu kila khring ruh ia ki jingshah kynthoh na ka jinglong tynrai, hynrei u Pope Francis ula iengskhem beit ha ka mishon ka jongu ban pynlong ia ka Balang kaba kynthuplang ia baroh bad kaba kloi ban pdiang ne iakhun ia kino kino ki jingeh jong kane ka juk kaba mynta ha kane ka pyrthei. Ha ka jinglong Pope ka jongu, mynta ula iehnoh ia kaei kaei kaban iai neh sah ia ka jinglong kaba sngewrit, ka jingwan rah ia ka jingkylla bad ka jingpynthymmai ia ka rukom pyrkhat pyrdain ha kaba iadei bad ka khubor Gospel jong ka jingieid bad ka jingshakri ia ki para briew.