Nongpoh, Risaw 11 : U Nongialam ka Ri-Bhoi Youth Federation (RBYF) Bah Bipul Thangkhiew, ula ieng rangbah kum u Nongialam ban iakhun pyrshah ia ka jingduk jingkyrduh bad ka jingbym iohkam iohjam ha Ri-Bhoi da kaba seng ia ka karkhana pynmih ia ki diengsiej kiba shna dhup hapoh ka District, ban kyrshan lem ia ki Longkmie bad ki samla ha ka ioh ka kot.
Une u President ba RBYF ula pyndonkam ia ka buit ka stad nalade ban seng ia kane ka karkhana kaba lait na ka jingpyn jot pynjulor ia ka mei mariang (eco friendly) da kaba pyndonkam ia ki siej kiba mih kyrhai hapoh ka District, ban pynkylla ia ki sha ki diengsiej ne bamboo stick shuwa ban pynkylla dhup kiba don shibun tylli ki jingiwbih ba lah ban pyndonkam ha kiba bun ki kam.
Kane ka karkhana jong une u Heh ka RBYF ka dei kaba la ai kyrteng ka BP Thangkhiew Bamboo Industries kaba don ha ka shnong Myrdon Nongbah. Ka jingseng ia kane ka karkhana diengsiej ka dang sdang ha u snem 2022 bad da ka jingiatrei lang bad ka Rajdip Innovation Pvt Ltd, la lah pat ban pynmih dhup na kine ki siej ia uba la ai kyrteng Nandeeka Agarbati.
U Bah Bipul Thangkhiew ula pynbna paidbah ia kane ka karkhana pynmih diengsieh shna dhup ha ka jingialang ba la pynlong ha Umsning ha ka jingiadon lang ki nongseng ka Rajdip Innovation Pvt Ltd, ki Nongialam ka RBYF bad kiwei kiwei.
Haba ai jingkren, u Bah Bipul ula pyntip ba ula sdang ia kane ka kam shna mar na ki siej naduh u snem 2016 da kaba pyn leit jingmut nyngkong eh ban shna ia ki Iingsiej bapher bapher ha kylleng ka Jylla bad shabar ka Jylla ruh kumjuh.
U pyntip ba ki Iing ba u shna ki kynthup naduh ki Iingdorbar, ki Iing baduk na ka skhim PMAY, ki kamra skul bad ki sem ri jingri kiba la pyndonkam beit tang da u siej ba mih napoh ka Them Ri-Bhoi.
“Ha ka jingiaid lynti jong nga ban trei ia kane ka kam, nga lap ba u siej ba biang bha ha kane ka kam u dei u siejiong bad u siej skhong. Kine ki siej ki mih duna bha ha Ri-Bhoi hynrei kiba bun ki dei ha South West Khasi Hills bad West Khasi Hills” ula ong haba bynrap “Ha Ri-Bhoi, ngin lap ia kine ki siej tang ha Lalsharai, Mawlein Mawkhan bad Umkei”.
U Bah Bipul u iathuh ba ka Ri-Bhoi ka pynmih bha tang ar jait ki siej kata u siej rnai bad u shken haba pyntip ba ka Shnong Umden bad Marngar ka ju shalan kumba 7000 tylli ki siej ha ka shisngi sha Guwahati.
“Da ka jingwad jingtip, nga lap ba u siej rnai u dei uba lah ban pyndonkam ha ka jingpynmih ia u dhup bad kumta nga la shim ia ka sienjam ban seng ia kane ka karkhana ban pynmih dieng siej ban shna dhup” ula ong.
U Bah Bipul u ong ba ka Ri-Bhoi ka don kyrhai ia u siej ba lah ban shna dhup bad kane ka dei ka jingkyrmen ba kane ka kam kan nang kiew ban iaknieh ia ki iew dhup. U iathuh ba kumba long mynta, ki dhup ba iaid iew bha hapoh ka Ri India ki dei kiba wan na Ri China namar ka jinglah jong kane ka Ri ban die ha ka dor kaba rit.
U Bah Bipul u pyntip ba ka jingpyndonkam dhup Agarbatti ha India ka kot haduh 1490 Metric Tonne ha ka shisngi katba ki nongpynmih dhup ha ka Ri ki lah ban pynmih tang 750 MT.
“Ngi don shibun ka lad ban pyndap ia ka jingdawa ka iew ia u dhup Agarbatti namar ngi pahuh bha ia ki siej bad kaba donkam hi ka dei tang ban iakhun ia ka dor pyrshah ia ka ri China” ula ong.
