spot_img

Sdang ka Sorkar ban injek ia ki ksew surok ban tem ia ka jingiap ki briew na ka rabies

Date:

Share post:

Shillong, Nailur 26: Hadien ba kala don ka jingsyier jong ki paidbah ka jylla halor ka jingkiew ki jingjia jong ka jingiap na ka jingpang Rabies, ka sorkar jylla kala sdang ia ka jingai dawai tika ia ki ksew surok bad ka pynthikna ban don ia ki jingai injek anti-rabies ha ki hospital paidbah haduh ki kyrdan PHC.

Naduh u snem 2023, ka la jylla kala don iaka rekod ia ka jingiap jong ki 27 ngut namar ka jingioh ia ka jingpang Rabies.

Ka Myntri ka koit ka khiah ka Dr. Ampareen Lyngdoh, ryngkat bad ki heh jong ka tnad ka koit ka khiah, kila shimkhia ia ka jingsngewkhia jong ki paidbah ha ka sngi Palei ha kaba iadei bad ka jingkiew jong ka jingioh ia ka jingpang Rabies.

Ka Myntri bad ki heh ophisar kila banjur ia ka jingkongsan ban shim dawai mardor haba shah dait ha uno uno u ksew. Kial pynthikna ia ki paidbah ba ka dawai Rabies kadei kaba la don ha baroh ki Primary Health Centres (PHC) kiba don ha kylleng jong ka jylla.

Da ka jingiatreilang bad ka Municipal bad ka tnad Veterinary, ka sorkar kala sdang ia ka jingai dawai tika ia baroh ki ksew shangwir ban tehlakam ba kan ym don ka jingspahriang jong ka jingpang Rabies.

Ka kong Ampareen Lyngdoh kala pynpaw ia ka jingsngewkhia halor ka jingjur jong kitei ki jingjia khamtam eh ha West Khasi Hills bad West Jaintia Hills district. Kala kyntu ia ki paidbah ba kidei ban shimkhia ia ka jingshah dait ksew, wat haba shah dait ha ki khun ksew bad kala pynthikna ba ki jingtreikam kila iaid shakhmat ban ai tika bad dawai ia ki ksew surok ban tehlakam ba kan ym don kano kano ka jingpur jong katei ka jingpang.

Kila don palat 27 ngut ki briew kiba la iap ha kine ki 2 snem kiba la dep na ka jingpang Rabies ha Meghalaya bad watla ka sorkar jylla kala rai ban shim ia ki sienjam treikam ban weng ia kane ka jingeh bad ban pynthikna ba ki dawai tika kidei ban don ha man la ki PHC.

“27 ngut kiba ïap (naduh mynshem snem) haduh u Nailur 2024 kadei ka jingkheiñ kaba sngew shyrkhei. Ka jingpynsngewthuh shaphang ka jingpang Rabies kadei kaba buh hakhmat eh bad kumta hashwa ba ka jingling jingman kan sniew. Ngi lah dep ban pynwandur iaka rukom treikam ka jongki bad lyngba kane ngi kyrmen skhem ba kan treikam noh” ong ka kong Ampareen.

Kala pyntip ba lashai ka sngi Thohdieng, yn pynkut noh ia ka anti-rabies programme kaba shi taiew lynter, ha kaba yn donlang u Myntri ka tnad animal husbandry & veterinary bad ka myntri ka koit ka khiah ha kajuh ka rynsan ban pdiang ia ki jingtip bad ia ki jingthmu kiba la pynwandur ban tehlakam iaka jingsaphriang ka jingpang Rabies ha ka jylla.

Kala pynpaw ba katei ka mat ka long kaba kyllain bha, ka Kong Ampareen kala ong, “Ki don ruh ki nongïada ïa ki ksew surok. Katba baroh kiba don bynta lang kim wan lang ha kawei ka rynsan, kan long kaba eh ban shimkhia ia kane. Ngi kyrmen, ba hadien kane ka rabies awareness week, ngin ngin sa lah ban shimkhia mardor ia kane ka jingeh kaba khraw bad kam long kaba shisha ba ngi dang ap ba kan don ka jingkiew ha ka jingiap”.

Haba pynkynmaw ba ka jingai dawai tika pyrshah ïa ka Rabies kadei ka jingkitkhlieh jong ki nongshong shnong.

Ka myntri kala ong, “Kala don ruh ka jingkren ba ym don ia ka dawai pynkhiah ia ka jingpang Rabies hynrei mynta ngi la shim ia ka jingkitkhlieh ia ka jylla ban gin pynthikna ba haduh ki PHC kidei ban don ia ka dawai tika khnang ba baroh ki nongshong shnong kin ioh ia katei ka lad ban iada ialade. Ngi kyrmen ba kane kan sa jia noh shen bad ngi kyrmen ruh ba ngin lah ban shimkhia ïa katei.”

Kham hashwa, ka State Surveillance Officer ka Integrated Disease Surveillance Programme (IDSP) uba dei ruh u Nodal Officer for Rabies ka Dr Valarie Laloo kala iathuh ba na ki 27 ngut kiba iap na ka jingpang Rabies, 11 ngut kidei kiba la jia ha u snem ba la dep bad 16 ngut haduh u Nailur mynta u snem.

Ki district kiba bun tam ki briew kiba iap na ka jingpang Rabies ki kynthup iaka West Khasi Hills bad West Jaintia Hills ha kaba kila don mar 6 ngut kiba iap ha kitei ki district.

Katkum ka jingiathuh ka jongka, 96 percent jong ka jingiap naka Rabies kadei na ka jingshah dait ksew.

Ka jingjia kaba dei kaba 16 ha kaba, dang shen ka Mid Level Health Provider (MLHP) hadien ba kala shah dait ha u ksew lamwir, ar bnai mynshwa.

“Katei ka jingjia ruh ka long kaba sngewsih shibun namar ba ka nongtrei ka koit ka khiah, kala khlad noh na katei ka jingpang, ia kaba lah ban iada haduh 100% bad 100% kaba shyrkhei.

Da kaba ai dawai bad sumar ia ki jingmynsaw ha ka por kaba dei, lah ban iada na katei ka jingpang hynrei kaba sngewsih ka long ba namar ki daw kiba ym lah ban tip, ka MLHP kam shym la lah ban ioh ia u dawai tika ha ka por kaba biang bad kumba nga la kdew ka jingpang Rabies kadei ka jingpang kaba shim ia ka jingim briew bad shisien ba ki dak ki shin kila sdang ban paw ha ka, kam don shuh ka lad ban wanphai biang sha ka jinglong kumba ju long mynshwa, hynrei kadei ka jingiaid ban lam sha ka jingiap” ong ka Dr Laloo.

Haba kylli, ka Dr Laloo kala ong, ba ka jingiap na ka jingpang Rabies kadei tang namar ka jingbym ioh ia ki jingtip bad ha kajuh ka por ka jingbym kwah ban leh eiei iaka jingma kaba don.

“Kham bunsien hi, ngi ju pyrkhat ba ki khun ksew ki dang long kiba lung bad kim don bun ki jingpang ha ki, ngi lap ba ki long kiba itynnad bad ki bym buh jingma hynrei ki khun ksew hapoh jong ka 2 bnai ym ai iaka dawai tika. Kumta ka don ka kyrdan, haba ka don kano kano ka jingpang ha ki, ki lah ban pynsaphriang ia kiwei pat” la ong ka Dr Laloo.

Kala iathuh ba ka jingpang Rabies mynshwa kam dei satia kaba donkam ban pyntip sha ki bor sorkar hynrei naduh ka 23 tarik u Lber 2023, la pynlong iaka jingpang Rabies kaba donkam ban pyntip sha ki bor sorkar namar mynshwa kam shym la don kano kano ka rukom treikam ban ai ia ki jingpyntip ne ban thoh bniah ia kano kano ka jingjia.

“Ha ka jingshisha ngi don 17 tylli ki jingjia, hynrei ia ka jingjia kaba 17 ngim pat pyndep ia ka jingtohkit jong ngi. Kumta ha ka rukom kaba thikna ki don 16 ngut kiba ïap na ka jingpang Rabies haduh u Nailur mynta u snem,” kala bynrap.

“Kiba bun ki jingjia kidei ki ksew surok hynrei tang uwei ne artylli ki ksew kiba ri ha iing hynrei kiba bun hi kidei kiba don ha ki shnong ha nongkyndong bad kiba bun na ki hi kidei ki bym pat ioh ia ka dawai tika hadien ba kila shah dait” la ong ka Doctor.

Ka Dr Laloo kala pyntip ruh baka tnad ka koit ka khiah kala iatreilang bad ka Shillong Municipal Board bad ka tnad Animal Husbandry & Veterinary. Ka Municipal ka don ia ki briew kiba kem ia ki ksew, kiba leit ban kem ia ki ksew surok bad ka tnad Veterinary pat ka pynlong iaka mass vaccination campaign ha kylleng jong ka jylla.

Katkum ka kaiphod, kumba 600 tylli ki ksew lamwir kila dep ban ioh iaka dawai tika tang hapoh ka East Khasi Hills, kala ong.

Share post:

spot_img
spot_img

Popular

More like this
Related

Arunachal | Rai pyniap ka Iingkashari POCSO ia u Warden ba leh khlem rain ia 21 ngut ki Khynnah Skul

Itanagar, Nailur 26: Ka ïingbishar POSCO ka Jylla Arunachal...

Iaroh u Lat ia ka Shillong Law College | Kyntu ia ki samla pule ban ieng ha ka nongrim ka hok

Shillong, Nailur 26: U Lat ka jylla u C.H.Vijayashankar...

Meghalaya battles recurrent outbreaks of measles, vaccine refusal

Shillong, Sept 26: Meghalaya has recorded over 214 measles...

Meghalaya Govt begins mass vaccination of stray dogs to curb rabies deaths

Shillong, Sept 26: Following panic among the people of...
spot_img