Shillong, Jymmang 02: U Inspector General (IG) ka Border Security Force (BSF) u OP Upadhyay hynne ka sngi Palei, u la ong ba ki shipai BSF ki la pynkhlaiñ ïa ka jingpahara haki thain khappud bad ka Bangladesh bad long kiba la pynkhreh na ka bynta kano kano ka jingjia.
U la ong ba shen ki shipai BSF kin sa pyntreikam da ka Electronic Surveillance of Vulnerable Patches (ESVP) ha ki 32 km ki jaka khappud bad ka Bangladesh.
Haba kren halor ka jingjia kaba dang shen ha Bangladesh bad ka jingshah hiar thma ki nongwan jngohkai pyrthei ha Pahalgam, u IG u la ong, “Kumba ju long, kano kano ka jingjia kaba jia ha ki jaka ba marjan ne ha ka ri, ka long kaba donkam ban don ïa ka jingïada bad jingpeitngor kaba kham bha. Kumta ngi la pynkhlain ïa ka jingïada bad jingpeitngor bad ngi long kiba la pynkhreh. Kam don kano kano ka jingeh”.
U IG u la ong ruh ba ki shipai BSF kila buh shuh shuh ïa ki Pan-Tilt-Zoom (PTZ) Camera hadien ka jingjia ba dang jia dang shen.
“Ka tnat Ministry of Home Affairs (MHA) ka Sorkar Pdeng ka la mynjur ban pyntreikam ïa ka skhim ban peitngor haki thaiñ khappud bad shen yn sa pyntreikam noh da ka Electronic Surveillance of Vulnerable Patches (ESVP) haki 32 km ki jaka haki khapud” u la ong.
U IG u la pyntip ba dang shen ki shipai BSF kila pyndait daki Light ba khlaiñ (Flood Light) ban ai jingshai ha ki 400 km jong u pud u sam ka Meghalaya. “Kumta ki jaka haki thaiñ khappud kin shai bha wat haka por miet bad kane kan iarap ia ngi ban peitngor bad ban pynthikna iaka jingshngain” u la ong.
U la bynrap daka ba ong ba ki shipai BSF ki pyndonkam da ki ksew (sniffer) bad (tracker) ha ki kam kum ka jingpahara bad talasi iaki nongleh kam beain kumjuh ruh ha haba pahara ha zero line “Ki ksew (sniffer) bad (tracker) kiba ngi pyndonkam ki long kiba tbit khnang ba ngin lah ban buddien ia ki nongleh kam sniew bad ban kem ia ki” u la ong.
Haba kyntait ban pynpaw ia ki sienjam ba shim ban khanglad ia ka jingwan rung beain jong ki nongshong shnong na Bangladesh, u IG u la ong “Ngi don ia ka jingiatreilang bad ka jingiasngewthuh jingmut bad kiwei pat ki tnat treikam”.
“Hapoh 2-3 bnai ngi lah ban tehlakam ne pynduna ïa ka jingwan rung tuh ki briew haduh 70 percent ha ki katto katne ki jaka” u la ong haba bynrap “Ngi la shim ïa ki lad ki lynti bad ngi la pyntip shaki bor ka ain ban leh iaka ba donkam haba iadei bad ka jingkem iaki nongleh kam sniew ka kidei na Bangladesh ne napoh India khnang ban pynduna ia ka jingwan rung tuh jong ki nongwan buhai shnong na Bangladesh sha Meghalaya” u la ong.
Halor ka jingioh kem iaki briew kiba wan rung be-aiñ kiba don ruh iaki Aadhaar, u IG u la ong “Ngim don bor haba iadei bad kane. Ngim lah ban ïoh ïa ka lad ban ïoh ïa ki jingtip haba iadei bad ka jingioh Aadhaar thok ki briew, kumta ka dei ka kam jong ki pulit bad kiwei kiwei ki tnat. Hadien ba ngi kem iaki briew ba wan rung tuh ngi pyntip shaki bor jong ka ain ban leh iaka ba donkam”.
Haba iadei bad ka jingthungkam ban pynbun briew hapoh ka tnat BSF, u IG u la pyntip ba dang shen ki la bishar bniah halor kane daka ba ong “ngi la shim ïa ki lad jingïada kiba biang kynthup ïa ka jingpynrung briew hapoh ka tnat bad kumjuh ruh ïa kiwei pat ki tiar ban peitngor iaki khappud. Nalor kata ruh ka don ka jingïatreilang bad ki bor Sorkar bad ki nongshong shnong, ki nokmas bad ki bor synshar paidbah bad ngi ïoh ïa ka jingkyrshan kaba pura”.
Nalor kane u IG ka BSF u la pynthikna ba ki jinglong jingman ha khappud ha kane ka por ki don hapoh ka jingpeitngor bha bad kam don kano kano ka jingma.
“Ngi la ioh ia ka jingiatreilang kaba bha bad ki bor Sorkar bad kiwei kiwei ki tnat bad ngi long kiba husiar bha. Ka bynta kaba bha ka long ba ngi ioh ia ka jingkyrshan kaba pura na ki nongshong shnong haki thain khappud. Ki riew paidbah jong ngi ha ki jaka khappud ki long kiba husiar bha bad ki kyrshan ia ngi” u la ong.
Haba ïadei bad ka jingïatreilang jong ki bad ki shipai pahara khappud jong ka ri Bangladesh ka Border Guards of Bangladesh (BGB), u IG ka BSF u la ong “Ka long kumba ju long. Ngim ïohi ïa kano kano ka jingkylla ha ka rukom treikam jong ki. Ngi ju pynlong ïa ki jingïalang Flag Meeting bad ka BGB”.