Shillong, April 8: U Myntri Rangbah ka Jylla u Conrad K. Sangma hynne ka sngi Baar, ula iaroh ia ka resol SSLC jong ka MBoSE mynta u snem bad ula ong ba kadei kawei na ki mawjam kiba kongsan ha ka jingiaid lynti jong ka pule puthi bad ong ba ka dei ruh ka khyllipmat kaba la wanrah ia ka sngewhun ha ka samoi treikam ka jongu.
Watla ym shim la treh ban kren eiei pyrshah ia ki jingkynthoh halor ka jingbha jong ka resol bad ka jingpyndonkam ia ka CM Impact Guidebooks, u Conrad Sangma ula ong, ba ka sorkar ka iengskhem ha kaban wanrah ia ka jingkylla kaban iaid jngai bad kaba don jingmut ha ka liang ka pule puthi, khamtam eh ha ki thain nongkyndong.
“Ka resol kadei kaei kaei kaba nga da sngewkhia bha mynta la bun por bha” ong u Myntri Rangbah bad ka ong, ba ka jingpynleit jingmut jong ka sorkar ka long ban shimkhia ia ki jingeh naduh ki tyllong jong ka jingleit skul. Ki jingtuklar ki kynthup ia ka jingai jinghikai ia ki nonghikai bad ka jingai jingkyrshan kyrpang ia ki district kiba la mad ia ki jingtynjuh.
Ha kaba iadei bad ka CM Impact guidebooks, kaba la ioh ia ka jingiaroh bad jingkynthoh, u Conrad Sangma ula iada tyngeh ia kane ka sienjam.
“Ngi lah pyrshang bad khmih bniah ia ki bynta na ki ‘Competitive Exams’ kum ka Civil Services, IIT, IIM, NEET bad GMAT. Ka jingmut ka long ban iarap ia ki khynnah pule ba kin sngewthuh ia ki rukom buh ia ki jingkylli bad ba kin don ruh ia ka jingngeit kaba skhem halade” ula pynshai.
Ula ong, ba kaei kaei kaba la mih na ka resol SSLC kadei kaei kaei kaba u sngewjan eh halade shimet, u Sangma ula ong, “Nga lah ong ia ka kurim bad ia ki paralok, kane kadei kawei na kiba la pynhun mynsiem, ia kaba nga la sakhi ha kine ki 7-8 snem. Mutdur u khynnah pule uba pheil ha ka klas X, ka lah ban pynkut ia ka jingangnud ka jongki. Kane kala pynkhuslai bha ia nga”.
Na ka bynta kito kiba kynthoh, ula ong, “Nga ngam don eiei ban ong ia kaei kaba ki briew ki kren pyrshah. Nga peit ia ki kum ka jingmutdur ki khynnah rit hynrei nga sngewkmen pat ba ngi la lah ban wanrah ia ka jingkylla”.
Haba pynshai ba ki guidebooks ki long tang kiba iarap ha ka jingpynkhreh bad kam dei satia ka lynti lyngkot (short cut) ban poi sha ka thong, ula ong “Kane kadei tang ka kot kaban ym lah ia ki ban pynlong kum ki IAS ophisar. Ki hap ban trei shitom bha. Wat bad ki kot ruh, ka jingpule ka long kaba kongsan ryngkat bad ka jingtrei shitom”.
U Myntri Rangbah ula ai khublei ia baroh ki khynnah pule kiba la pass ha ka eksam.
Ula kitbok ruh ia kito ki bym shym la lah ban pass ia katei ka eksam, da kaba ong, “Kane kam dei kaba kut. Iai bteng ban trei shitom”.
Haba pdiang ia ka jingkiew jong ka jingangnud jong ki khynnah pule ban bteng ia ki jingpule ha ki kyrdan kiba heh, u Conrad Sangma ula ong ba ka sorkar ka dang trei shitom ban pyniar ban pdiang ia ki khynnah ha ki jaka pule ha ka kyrdan Higher Secondary. Ki jingiakren kila iaid shakhmat bad ka sorkar, ki jaka pule kiba la pyniaid da ki riewshimet bad ki jaka pule kiba ioh jingkyrshan na ka sorkar ban sdang ban ai ia ki jingpule ha ki ‘Stream’ bapher bapher bad ban shim bun ruh ia ki khynnah pule.
Ula pynshlur ruh ia ki khynnah pule da kaba ong, “Ngi baroh ngi kwah ban don ha ki jaka pule kiba pawkhmat bha hynrei kan ym don jaka lut na ka bynta baroh. Long kiba sngewthuh, aplai ha kylleng ki jaka pule bad wat nym iehnoh ia ka jingpule”.
U Myntri Rangbah ula pynthikna ruh da kaba ong, “Ba kane kadei tang ka jingsdang. Ngi ngin bteng ban trei shitom ban kham bha shuh shuh ha ki snem kiban dang wan”.
