Shillong Lber 29: Kumba long kiwei pat ki shnong ha Nongkyndong, ka shnong Naronggre kaba hap ha ka Dalu C&RD block, ka shaniah tylli ban shet ban tiew man la ka sngi da kaba thang da ki dieng. Kane ka shnong kaba don ha kyndong bha ka don kumba 50 tylli ki longiing bad kam don satia wat ia ka bording elektrik.
Ka jingkhublei ka leit sha jingtuklar bad ka jingshim ia ka sienjam kum ka jingpyrshang kaba la kyrshan da u Myntri Rangbah ka jylla u Conrad K. Sangma kaba la pyntreikam pat da ka Global Himalayan Expedition (GHE), kane ka shnong kala ioh ia ka bording na ka sngi ne ‘Solar Light’ bad kum ka jingsdang kaba nyngkong ha ka ri India ia ka ‘Solar Powered Electrical Pressure Cookers’ ne u khiew Pressure Cooker uba lah ban shet jingshet lyngba ka bording kaba ioh na ka sngi.
U Myntri Rangbah Conrad K. Sangma ula leit jngoh ia kane ka shnong ha ka sngi Thohdieng bad ula plie paidbah ia katei ka projek, ha kaba ula pynbna ruh ba ka sorkar kan ithuh ia ki shnong kiba don ha kyndong kynshrot ha kylleng jong ka jylla ban pyntreikam ia katei ka projek, kaban kynthup ia ka jingai bording na ka sngi ne Solar Electrification kynthup ruh ia ka jingsdang pyntreikam ia ki ‘Solar Powered Electrical Pressure Cookers’.
“Ki kynthei ki hap ban iaid 2-3 kilomitar man la ka sngi ban lum ia ki dieng ban ioh thang. Kane ka rukom leh ym tang ba kan kyntiew ban ym pyndonkam ia ki dieng hynrei kaba buh ha ka jingma ruh ia ka longiing ban ring mysniem hapoh iing da ka tdem kaba mih na ka jingthang ia ki dieng. Nalor ki dieng thang, bun ki longiing ki shaniah ha ka umphniang sharak. Kane ka projek kala wanrah ia ka jingphuh mat ha ka shnong bad ka jingshimkhia kan pynthikna ba kan ym don shuh ka jingpyndonkam ban thang ia ki dieng na ka bynta ban shet jingshet” ong u Myntri Rangbah.
Ula pyntip ruh ba ka GHE kala iatreilang bad ka jylla, khamtam eh ha ki jaka kiba don sha jngai tam jong ka rilum Garo ha kine ki 6 snem kiba la dep bad kala lah ban shimkhia ban ai jingiarap ia 20,000 ngut, kiba la pyniasoh ha ka jingpyndonkam ia ka solar light, solar powered computer labs ha kylleng ki skul, kynthup ruh ia ka jingsdang ia ki lad shet kiba khuid ba suba.
Mynshem snem ka GHE kala sdang ruh ia ka karkhana ha Tura ban shna ia ki Solar Light Tura, ia kaba la plie da u Myntri Rangbah ka jylla.
“Ngi kyrshan ia ka GHE halor ka jingpyntreikam ia katei ka projek, ha kaba kila pyni ia ka rekod ha ka rukom treikam ka jongki ban shakri ia ka imlang sahlang. Kila kynshew ia ka pisa lyngba ka CSR, kaba la long arshah bad kaba iaryngkat bad ka jingai ka jylla, na ka bynta ban pyntreikam ia katei ka projek”, ula ong.
“Ka thong ka long ban wanrah ia ka jingkylla ha ki shnong ki thaw na ka rukom shet rukom tiew tynrai sha ka lad kaba kham biang shuh shuh, kaba ai jingmyntoi ia ka jinglong jingman hapoh iing ne shabar ruh kumjuh. Hynrei ban pynkohnguh ia ki shnong ban kylla noh ia ka rukom shet rukom tiew kaba kila ju leh naduh ki por hyndai sha ka rukom shet kaba thymmai kam long kaba suk, hynrei da ka jingshimkhia kaba thikna, ka GHE kala lah ban pynkohnguh ia ki shnong, shano shano shaba ka leit” la pyntip u Myntri Rangbah.
Ha kane ka jingplie ia ka projek la wan ban iadonlang u MLA ka Salmanpara u Ian Botham Sangma bad u MLA ka Dalu u Brenning Sangma.
Na ki 50 tylli ki longiing, kila don 26 tylli ki longiing kiba la shah kynthup ha kane ka projek bad u Myntri Rangbah ula pynthikna ba baroh ki longiing ha katei ka shnong yn sa kynthup lang hapoh jong katei ka projek.
