Shillong, Lber 12: Ka Tnad Excise kala ioh lum haduh T.500 Klur kum ka khajna na ka kyiad ha u snem 2024-2025.
Ia katei la pyntip da u Myntri uba khmih ia ka Tnad Excise u Bah Kyrmen Shylla haba jubab ia ka Cut Motion kaba la wanrah ha ka iing dorbar thawain ka jylla ha ka sngi Balang, u Myntri ula ong, ba ka khajna kaba la ioh lum ha ki 4 snem kiba la dep ka long T.375.38 ha u snem 2020-2021, T.307.99 Klur ha u snem 2021-2022, T. 365.16 Klur ha u snem 2022-2023 bad T.458.19 Klur ha u snem 2023-2024.
Ula ong, ba la shim ruh ia ki sienjam ban pynlah ia ka tnad ban pynbeit ryntih ha ka rukom kaba biang ba kan don ka jingiohnong ha ka jinglum ia ka khajna jong ka jylla.
Nalor ka khajna kyiad, la lum ruh ia ka bai laisen, Excise Duty, Import Pass Fee, Transport Pass Fee, Export Pass Fee, ka jingdain kuna na ka jingkhynra bad kiwei kiwei.
Da ka jingmih jong kiba bun tylli ki Bottling Unit, Brewery, Distillery, ka wain kaba la shna ha iing kiba la ioh ia ka lisen na ka sorkar jylla, u Bah Shylla ula ong ba ka tnad ka dang iaid ban buh noh ia la ka jong ka Laboratory ryngkat bad ki briew kiba la tbit bha ha ka kam, ban khmih bad tih bniah ia ki sot nongmuna bad ka jinglong jingman jong ka kyiad ban pynthikna ba kan don ka jingtehlakam ia ka kyrdan ka jongki lyngba ka jingwad bniah da ka jingstad saian.
Ka sorkar kala shim ia ki sienjam ban pynbeit ryntih bad ban pynkhlain iaka rukom treikam jong ka Tnad Excise ha ka Headquarter bad ha ki shnad ophis treikam ki jongka da kaba buh da ki ophisar ha ki kyrdan ki bapher bapher ha kylleng ki district bad sub divisional headquarter, ula ong.
Ula pynpaw ba la shim ia kiba bun ki lad ki lynti ban iakhun ia ka jingkynrei ka kyiad pyrsi, u Myntri ula ong, ba la pynlong khah khah ia ki jingkhynra bad jingkhmih bniah ha ki jaka kiba don shabar sor bad kumjuh ruh hapoh sor bad khap sor.
Ha Shillong, la pynlong man la ka por ia ka jingkhynra ha kaba la don ryngkat ki lad pathai khubor ban kyntiew ia ka jingtreikam kaba don ia ka khuid ka suba khnang ba kan pynmih ia ka resol kaba seisoh bad ban pynduna ia ka jingdie laitlan ia ka kyiad pyrsi.
U la ong ba ha kine ki 5 snem kiba la dep, 1936 ngut kila shah kem bad la rejstar 3,139 tylli ki case bad la lah ban pynkhuid noh ia ki 1858 tylli ki case bad la iohlum T. 27,24,597 kum ka jingshah dain kuna.
“Ka sorkar kala ai 11 tylli ki lisen na ka bynta ki Bottling Plant/Brewery/Distillery, 57 tylli ki Bonded Warehouse, 854 tylli ki dukan die kyiad, 105 tylli ki jaka dih kyiad haduh u Rymphang 2025,” ula pyntip.