Donkam iatrei ryngkat ka Sorkar bad Sengbhalang ban urlong ka jingdawa ILP : Paul

Shillong, Naitung 18 : U Nongialam ka UDP bad Myntri Sorkar Bah Paul Lyngdoh ha ka sngi Palei, ula ong ba ka Sorkar Jylla bad ki Sengbhalang ki dei ban iatrei ryngkat ryngkat ban pynthikna ba ka Resolution ba kyrpad ia ka Sorkar Pdeng ba kan pyntreikam ia ka Inner Line Permit (ILP), kan poi sha ka thong ba don jingmut.

Haba pyntip ia ka rai jong ka Sorkar ban khot ia ki Sengbhalang sha ka jingakren hadien ka jingiaid ki jingtalasi ia ki kot ki sla ki nongbylla bar jylla, u Bah Paul ula ong “U Myntri Rangbah un lum ia ka jingialang bad baroh ki Sengbhalang ban iakren ia kiba bun ki ishu. Nga ngeit skhem ba kan don ka jingmih kaba seisoh na kane ka jingiakren”.

Palat 2500 ngut ki nongbylla bar jylla kila shah beh krad ha ka Khasi Students’ Union (KSU) hadien ka jingshem ba kila wan rung khlem ki kot ki sla kiba biang. Kane ka jingkhynra kaba la sdang naduh ak 6 tari Naitung, ka deikaba la pynlong kum ka dak ban pyrshah ia ka jingslem ban pyntreikam ia ka ILP bad ka Meghalaya Residents’ Safety and Security Act (MRSSA).

Haba kren ia ka jinglong jingman ba mynta, u Bah Paul, uba dei ruh u nongaiktien ka MDA, ula ong ba ha ka jingiakhun ban ioh ia ka ILP, kam dei ban long ka Sorkar Meghalaya pyrshah ia ki Sengbhalang ka Meghalaya.

“Hynrei ka dei ban long ka Sorkar Meghalaya bad ki Sengbhalang ka Meghalaya ha ryngkat ryngkat kin iatreilang ban wad ia ka lad ka lynti bad ban pynpoi ia ka Resolution bala mynjur da ka Iingdorbar Thaw Ain ka Jylla sha kaba kut” ula bynrap.

Haba kylli, u Bah Paul ula ong ba ka jingwan rung ki bar jylla ba jia mynta ka dei eh ki nongbylla bad kane kala jia namar ba ki nongshongshnong ka Jylla jong ngi, kim lah satia ban pyndap ia ka jingdonkam ki nongbylla.

“Ka don ka jingiapher hapdeng ka jingdawa (demand) bad jingpynioh (supply) bad kumta ngi la ioh ia ki nongbylla bar jylla hynrei kynmaw ruh ba ka Inter-State Migrant Workmen Act bad ki Rules kila don hangne. Ha ka jingshisha, kila treikam ha ka por ba nga long Myntri ka tnad Labour bad nga la tynruh ban pynkylla ia ka bad mynta ki nongbylla bar jylla ki hap ban register ialade. Lada don kino kino ki jingduna, ka lah ban dei na ka jingduna briew/nongtrei. Kine ki dei ki ishu kiba lah ban pynbeit, ngam iohi ia ka jingeh kaba khraw hangne” ula pynpaw.

Nalor kane, u Bah Paul ula ong ba ka jingkren jong ki Sengbhalang ia ka ‘Work Permit’, ka dei ha ka jingshisha ka rukom treikam kaba ki nongbylla ki hap ban register ialade ha ka Inter-State Migrant Workmen Act. Ula ong ia kane haba jubab ia ki jingpyrshah kaba mih halor ka jingkren u Myntri Rangbah ka Jylla ba ong “Kam don Work Permit ha Meghalaya”.

“Ka don ka jingbym iashai halor ka kyrteng. Ngi don hangne ia ka kam ban register, ka rukom treikam ha kaba ki nongbylla bar jylla kila register ialade hapoh ka Inter-State Migrant Workmen Act bad kane ka rukom treikam ka dei kaba ki Sengbhalang ki niew kum ka Work Permit. Hynrei u Myntri Rangbah ruh u khlem bakla namar ngim khot ia kane (register) kum ka work permit hynrei ka dei ka jingregister ia ki nongbylla, kaba la khmih da ka Tnad Labour. Nga sngew ba ka dei tang ka jingbym iashai ha ka kyrteng hynrei ka rukom treikam hi ka dei kajuh. Kino kino kiba la trei ia ka 179 sngi la register kum ki nongbylla hynrei lada ki tam ia kane ka kam, ki hap ban register biang ialade lane mih noh na ka Jylla, kane kala shai bha” ula pynshai.

Halor ka jingpynslem ka Sorkar Pdeng ban ai rai halor ka Resolution ILP, une u Nongialam ka UDP ulaong “Ngi dang shu dep ban jied ia u MP ba thymmai bad ka nongrim jong ka VPP, kaba jop kput ia ka elekshon, ka dei kaba kyrshan ia ka ILP, bad kumta kan hap ban burom ia ka sur jong u paidbah ka Meghalaya”.

Halor ka jingkylli ba ka Meghalaya ka dei ka jaka iaid lynti sha kiwei ki Jylla bad ka dei kaba iada da ki kyndon jong ka Sixth Schedule, u Bah Paul ula ong “Ngam tharai ba kala don ka jingpynsngew iakaba kum kane da ka Sorkar India (ba ka Meghalaya kam dei hok ban ioh ia ka ILP namar ka dei ka jaka iaid lynti sha kiwei ki Jylla) . Ai ba ka Sorkar India kan ong ba kine ki dei ki jingeh, kine ki dei ki ishu bad namar kata, dei ban wanrah noh da kiwei ki lynti”.
Haba kylli la ka ILP kan ktah ia ka kam jngohkai ha Jylla, u Bah Paul uba khmih ruh ia ka Tnad Tourism ula ong “ Nga ju iathuh ha phi ba ka jingioh Visa sha Israel ka dei kaba bunkam bha. Ban ioh Visa sha Europe bad United States ka long kaba eh bha hynrei kine ki dei ki Ri bad dewbah kiba khring duh tam ia ki nongshangkai pyrthei. Kumta, phi lah ban don ia ka Ri ba plie laitluid ia ki khappud, kaba ki briew ki lah ban rung beain hynrei kine ki ri kim don ia ki jaka jngohkai. Ka Israel kaba lapmiet ha ka thma, ki kam umsnam bad kaba eh ban ioh rung hynrei kala khring pat da ki hajar phew hajar ki nongshangkai pyrthei”.