Shillong, Lber 3: Kila don palat 70,000 tylli ki umpohliew ha kaba 55,000 tylli ki dei kiba la dep ban ithuh bad buh jingthoh ha kylleng ka jylla Meghalaya bad mynta la shim ia ki sienjam ban pynim biang ia ki 792 tylli ki jaka lang um kiba kham kongsan kiba don ha ka jylla.
Na ka bynta kine, la mang ruh haduh T.4000 Klur bad la pyntrei ban pynneh pynsah ia kine ki jaka pynlang um ha kylleng ka jylla.
Ïa kane la pyntip da u Myntri Rangbah ka jylla Conrad K Sangma haba jubab ïa ka jingkylli kaba la wanrah da u MLA ka VPP na Mawryngkneng Bah Heavingstone Kharpran ha ka ïing dorbar thawaiñ hynne ka sngi Nyngkong.
“Ngi don kumba 70 hajar tylli ki jaka pynlang um kiba la dep ban ithuh haduh mynta, na kine 55 hajar tylli la dep ban ithuh bad buh dak bad ka jingpynim biang ia ki ka dang ïaid shakhmat,” ong u Myntri Rangbah Conrad K Sangma.
“Hadien ba la pynlong ia ka jingwad bniah, ngi la lap ba 792 tylli na ki 55,000 tylli ki tyllong um ba la buh dak ki don ha ka jingeh kaba khraw (namar ba ka um kala tyrkhong pura) bad kine ki dei kiba ai um sha ki tyllong um sha ki projek jongka Jal Jeevan Mission (JJM). Kumta ka Tnad soil and water conservation kala wanrah ia ka projek kaba T.32 klur bad 67 tylli ki jaka lang um kin shah pynkhie im biang” ula ong.
Ula pyntip ba ha kine ki san snem la dep, la shna haduh 1601 tylli ki pung um ha ka jinglut kaba T.46.62 klur hapoh ka Mahatma Gandhi National Employment Guarantee Scheme (MGNREGS).
Baroh ki 1601 ki pung um kidei ki lhana jong ka jongjop ha ki” ong u Sangma bad ka pyntip ba ki Village Employment Council, ki paidbah bad ka imlang sahlang ki la khnih bniah ia kine ki jingdon jingem kiba la dep ban thaw
Katkum ka jingong jong u, ka jingpynthikna ban pynthymmai bad pynneh pynsah ia ki, ki dei ki kam kiba dang iaid shakhmat.
“Mynta da ka jingdon jong ki kor ki bor, ngi la lah ban khmih bniah ïa ka jingkiew jong ka um ha ki tyllong um bad jan kumba 13000 ngut ki nongtrei mon sngewbha la ai jinghikai ban khmih (bad ban ai jingtip) khnang ba ngin lah ban shim ïa ki sienjam kiba donkam (bad ban leh ia kiba bun jait ki kam na ka bynta ban pynthymmai ïa ki tyllong um),” u la ong.
Shuh shuh, u Myntri Rangbah ula pyntip ba yn pyntreikam ruh ïa ka projek kaba 62 million dollar hapoh jong ka Asian Development Bank (ADB) ban pynthymmai ïa ki pung um bad ban tei ïa ki 532 tylli ki jingtei.
Haba pynpaw ba ka jylla Meghalaya ka dei kawei na ki khyndiat tylli ki jylla kiba don ia ka water policy, u Myntri Rangbah u la ong ba ki projek kiba shongdor palat T.4000 klur tyngka ki dei ki projek kiba iadei bad ka um.
“Ka long kaba kongsan bha kum ka sorkar ban peit ia ka um kum ka jingeh bad kumta ngi la don ia ka Climate Council kaba la khlieh da u Myntri Rangbah bad baroh ki tnad kiba iadei bad ka um, ha ka sien kaba nyngkong kila ia kren iwei ia iwei pat (ban pynthymmai ia ki tyllong um ha ka jylla),”u la ong bad ka bynrap, “Ngi lah pynkiew ia ka jingpynlut bad (ban pynthikna) ba 30 percent jong ki kam.lyngba ka MNREGS kidei ban iadei bad ka um.
U MLA jong ka VPP na Nongkrem u bah Ardent Miller Basaiawmoit ula kwah ban tip, hato ka projek Ropeway Shillong kan ktah ne em ia ki tyllong um ha katei ka thain, na ka liang u myntri rangbah u la jubab da kaba ong, “Ka kala don ka jingleh kaba bniah halor ka jingbuh ‘Map’ ha kaba yn pynieng ia ki paia da tnad Soil and Water Conservation bad ki kynhun nabar ri ban pynthikna ba kan ym don jingktah ia ki tyllong um bad ia ki jaka khlaw. Kumta, ïa ka jingkhmih bniah la leh ha kiba bun ki kyrdan”.
Ula ong ba ia kane ka kam la khmih bniah, ha kaba ka Tnad Forest kala banjur ia ka jingdonkam ban khap ia ki dieng ban kiar na ka jingpynkhyllem noh ia kiba bun tylli ki dieng bad ban buh ia ki “Firelines” ban iada ia ka jingpluh jongki khlaw.