Ban ithuh kyrpang noh ia ka Synshar Shnong ki Khasi State kat kum ka IOA bad AA
Shillong, Risaw 18 : Ka Grand Council of Chiefs ka Meghalaya (GCCM) bad ka Federation of Khasi State kila dawa ia ka Sorkar India lyngba ka MP ka Lok Sabha Agatha K Sangma, ban pynbeit thymmai noh ia ki Article jong ka Riti Synshar ka Ri bad ban pyntreikam ia ki dulir jong ka Instument of Accession (IOA).
Kane ka jingdawa kala mih lyngba u Chairman ka GCCM bad Adviser ka FKS Bah John F Kharshiing, uba la aiti da ka dorkhas ha ka MP Agatha K Sangma ha New Delhi, ba kdew ia ka jingdonkam kyrkieh ban pynbeit thymmai ia ka Article 338 bad 338 A jong ka Riti Synshar ka Ri nalor ban pyntreikam noh ia ka IOA bala iasoi ha ka 17 tarik Nailar 1948.
U Bah John Kharshiing u pyntip ba nalor kane ka dorkhas, ula aiti lang ruh ia ki shithi kiba ka GCCM bad ka FKS kila phah na ka por sha ka por sha Delhi, bad kumjuh ruh ia ki jubab kiba la phah da ka Sorkar India ba kynthup ia ki jingbthah jong ka National Commission for Schedule Tribe, kaba ka Sorkar India kam pat pyntreikam satia.
Kat kum ka jingong jong u, kane ka jingbthah jong ka National Commission for Schedule Tribe ba pynmih ha ka 16 tarik Iaiong 2012, la ong b aka Sorkar ka dei ban bsuh ia ki jingiateh hapdeng ka Sorkar India bad ki Khasi State hapoh ka Article kaba kyrpang jong ka Riti Synshar ka Ri India.
“Ka Instrument of Accession bad ka Annexed Agreement, la soi bad pdiang da hapdeng u Governor General of India Shri. C Rajagopalachari bad ka Federation of Khasi States ha ka 17th August 1948 (IOA & AA). Ia kitei ki hok ki khlieh nongsynshar kila iai buddien na ka por sha ka por da ki Syiem, Lyngdoh, Sirdar, Wahadar, Dolloi, bad ki Nokma naduh 1947-1948” ong u Bah John.
Ula ong “Lada iaka Panchayati Raj kaba dei ka rukom synshar shnong ha ri thor ka ioh jaka kyrpang hapoh ka Article jongka Constitution of India, hangne ha Meghalaya pat ki jingsynshar tynrai kim paw hapoh ka Constitution jong ka Ri India”.
U Chairman ka GCCM ula kyrpad jur ia ka Agatha Sangma ban pule bniah ia ki jingiatehkular hapdeng ka Sorkar India bad ki Hima hapoh ka synjuk ka Federation of Khasi States bad ban kyntu ia ka Union Ministry of Home Affairs, Govt of India, kiba tip bha ia kane ka phang ban wan shakhmat ban pyntrei kam ia ki jingkular khamtam ka jingbthah jong ka National Commission for Schedule Tribes, katkum ki kyndon (agreements) kiba la pruid dak ha ka Annexed Agreement jong ka Instrument of Accession kaba 17 tarik August 1948, khnang ban wanrah ka jingshai ha kaba pynjari ia ki Aiñ Ri India kiba ia tyngkhuh bad ka synshar khadar tynrai hapoh jylla Meghalaya.
“Ki Khasi States ki don ka hok katkum ka IOA & AA ban ioh ka kyrdan kaba kyrpang hapoh ka Article 370 A hapoh ka Constitution Ri India” ula ong.
Ula iathuh ba ula ai haka MP ia ki kot ki sla kiba ia dei bad ka IOA & AA kaba pynpaw shai ba ka Union Ministry of Home Affairs kadei ban pynieng biang ia ka Assembly jong ki Khasi States ba la plie da u lat ka jylla Assam ha ka 28 tarik April 1949 bad katei ka Assembly ka long kaba kyrpang ha kaba la kynthup ia ki 25 ngut ki khlieh nongsynshar jong ki Arphewsan tylli ki Khasi States, 56 ngut ki nongmihkhmat katkum u pud ki hima bad Phra ngut ki ba shu sieh kata 4 ki rangbah bad 4 ki longkmie.
Ula iathuh ba na ka liang jongka Agatha Sangma, kala kular ban bishar bniah ban iakren bad ka Sorkar India halor ka jingpynbeit thymmai ia ki Article 338 & 338A bad ban wad jingtip na ka Sorkar India bad ban bishar halor ki dorkhast kiba bun na ka Federation of Khasi States halor Instrument of Accession.