Shillong, Nailur 05 : U Myntri Rangbah ka jylla Conrad K Sangma uba khmih ruh ia ka Tnad Finance, ula pynskhem biang ïa ka thong ba angnud jong ka jylla ban kynjoh ia ka 10 billion dollar ka ioh ka kot, da kaba ban jur ba kane ka thong ka dei kaba lah ban pynurlong.
Ha ka jingkren jong u, u Conrad u la pyntip ruh ïa ki jingïakren ba dang shen jong u bad ka Ministry of Finance ka Sorkar Pdeng ha kaba ïadei bad ki jingshem ba la pynpaw da ka Comptroller and Auditor General (CAG) ha ka kaiphod ba khatduh halor ka rukom pynïaid ka Jylla ia ka pla pisa.
U Sangma u la pynshai ba ka kaiphod jong ka CAG ka la pynïapher ïa ki pisa ba la ai hapoh ka “Special Capital Assistance to States for Capital Investment” kum shi bynta jong ka ram jong ka jylla. Haba kubur ïa ka jingbud ryntih jong ka CAG ïala ka jong ka jingbthah, u la pynksan ba kane ka jingpynïapher kam dei ban shah kynthup ha ka ram ba shim ka Jylla lane ka jingkhein ia ka jingduna pisa.
“Ka AG (Accountant General) kam bakla ha ka jingkhein jong ki; ka long tang ba kane ka jingkhein kam dei ban shah kynthup ha ki jingshim ram jong ngi ne ka jingkhein ia ka jingduna pisa. Hynrei, ia ka AG la bthah ban khein ha kane ka rukom. Ngi la iakren ia kane ka mat ha ka Sorkar India. Ha ka jingshisha, dang hynnin ka sngi, ka la don ka jingialang bad ka tnad pla tyngka, bad ka Ministry of Finance ka la shim khia ia kane. Ki la kyrpad ïa ngi ban phah da ka shithi kaba pura, kaba hadien yn sa ïakren bad ka AG ban pynthikna ba ha ki por ban wan, kum kine ki jingkheiñ kim dei ban ktah ïa ka jingduna pisa ne ka pisa ram jong ngi,” batai u Sangma.
U Conrad u la kdew ba u Secretary jong ka Finance Commission Vijay Kumar u la ïashim bynta ha ki jingïakren ba bniah ha ka tnad pla tyngka, khamtam eh ha kaba ïadei bad ka Special Assistance to States for Capital Expenditure scheme. Ka Ministry of Finance, da kaba ithuh ia ka jinglong hok jong ki jingeh ka jylla, ka la bthah ia ka sorkar Meghalaya ban pynsngew da ka jingthoh ia kane ka kam. Ia kane yn sa rah iakren bad ka AG ban pynthikna ia ka jingpyniapher ha ki por ban wan. U Conrad u la pynthikna ba ia ka pisa jong kane ka song jingiarap yn sa siew pat hadien 50 snem, khlem da khein sut.
“Ka fiscal deficit jong ngi ka long 3.75 percent, hynrei ia ka CAG la bthah ban kynthup ia ka Special Capital Investment ne ka jingbei tyngka kyrpang hapoh ka ram jong ngi, kaba la leh na ka bynta baroh ki jylla. Ka tnad pla tyngka mynta kan bthah ia ka CAG ba naduh u snem ban wan, ka dei ban don ka jingbatai kaba shai : kawei ka column kaba pyni ia ka jingduna pisa ryngkat bad ka capital investment, kaba lah ban pyni ia ka 6.0 percent, bad kawei pat ka pyni ia ka jingduna pisa ba shisha ba kot 3.75 percent. Da kane ka rukom, baroh kin sngewthuh ba kine ki dei ki ar tylli ki jingpyn iapher kiba dei ban peit la la ka jong. Kito kiba kwah ban ïohi ïa ka jingkheiñ ryngkat bad ka Special Assistant ki lah ban peit sha kawei ka column, katba kito kiba pynleit jingmut ha ka jingduna ba shisha ki lah ban peit sha kawei pat,” batai bniah u Sangma.
U la bynrap, “Na baroh ki liang, kane ka ram kaba jrong por, kaba khlem sut, kaba lah ban siew hadien 50 snem, ka long thik kum ka grant. Ka sorkar jylla ka don ki lad treikam, kum ka consolidated sinking fund, ka ban kheinïa ka sut katba nang mih ki sngi, ban pynthikna ba ngi don ki lad ki lynti kiba biang ban siew ïa ka pisa ynda la dei ka por ban siew.”
Ka sorkar jylla ka la dep phah ia ka shithi sha ka AG, kaba batai ia ka jinglong jingman. Haba jubab ïa ki jingkylli kiba kham bniah, u Myntri Rangbah ka Jylla u la pynshai ba ka Utilization Certificate (UC) ba la kdew ha ka kaiphod ka dei ka bym pat lah aiti sha ka Sorkar Meghalaya, haba ban jur ba kane ka dei ka kam iing hapoh ka jylla. U la ban jur ba kane ka kam kam don jingiadei bad ka sorkar pdeng, namar ba ka jylla ka la dep ban ai ia ka final cumulative UC sha ka Sorkar Pdeng.
Ha ka jingbatai, u Conrad u la kdew ba ka jingshim ram jong ka Meghalaya mynta ka ieng kumba 3.75 percent, kaba long hapoh u pud ba la shah, kaba long 4 percent. Ha ka liang ka pisa, ka jylla ka kit ia ka ram kaba ₹20,000 klur, hynrei u Myntri Rangbah ka Jylla u la pynthikna ba ka Meghalaya ka don hapoh ka bor jong ka ban pyniaid bad siew ia kine ki ram. U la pynshai ruh ba na ka mang tyngka kaba ₹27,000 klur, tang ₹3,000 klur ka dei kaba la shim da ka ram.
Read:
