Rakhe ka WISE ia ka jingdap 25 snem ha ka jingai jingshakri ia ka imlang sahlang

Shillong, Risaw 18: U Myntri Rangbah ka jylla u Conrad K. Sangma, ula leit iashimbynta ha ka jingrakhe iaka Jubili Rupa jongka Women for Integrated and Sustainable Empowerment (WISE) kum u kongsan kaba la pynlong ha St. Mary’s Higher Secondary School, Laitumkhrah.

Kane ka jingrakhe halor ka phang “Ka jingrakhe ia ka 25 snem jong ka jingpynkup bor ia ki kynthei bad ka jingkyntiew ia ka jingim” la wan ban donlang u Member of Parliament u Dr. Ricky Andrew J. Syngkon ha ryngkat ka jingdonlang jong ki nongshah khot sngewbha, ki Sister jong ka RNDM bad ki khynnah pule.

Haba kren ha ka jingialang u Myntri Rangbah ula iaroh ia ka WISE halor ka jinglah ban pyndep ia ka jingkynjoh ia ka 25 snem ha kaban ai jingshakri ia ka imlang sahlang bad ka iaroh ia ki Sister jong ka RNDM halor ka jingshim ia ka jingkitkhlieh ban pynkup bor ia ki longkmie.

Ula kren ruh shaphang ka jingiakhun pyrshah ia ka jingiap ki longkmie kiba pun khun bad ka ong ba kane ka mission kadei kaba u sngewjan tang naduh dohnud.

“Haba nga la long ha ka sien kaba nyngkong kum u Myntri Rangbah, kawei na ki mat kaba la pynkhuslai bha ia nga kadei ka jingdon ia ka nombar jong ka jingkhlad ki longkmie kiba pun khun hapoh Meghalaya. Kala pynkyndit ia nga naduh tynrai namar haba ka kmie ka ialeh ban wanrah ia iwei pat i jingim sha kane ka pyrthei hynrei kala duh noh ia la ka jong ka jingim”.

Ula pynkynmaw ba kala don ka por ba ka jingleit kha ki kmie kiba pun khun ha ki jaka sumar kala long hapoh jong ka 50% hynrei mynta kala kiew sha ka 70%. Ban shimkhia shuh shuh ia kane ka mat, ka sorkar kala sdang ia ka Safe Motherhood Program, kaba la tip ruh kum ka Mother Program, hapoh kaba “Ngi lah khmih bniah ia man la ki longkmie kiba pun khun hapoh ka jylla”. La jan kumba 400 tylli ki Safe Motherhood Homes la seng ha kylleng jong ka jylla Meghalaya ban pynsah ia ki longkmie kiba don jingma bad ia ki nongap ki jongki kiba ioh pdiang T.500 shi sngi kum ka lad jingkyrshan.

“Mynta, nga dap da ka jingkmen ban pyntip ba ka jingkhlad ki longkmie kiba punkhun kala hiar palat ia ka 50% ha kine ki 7 snem kiba la dep” bad ka ong bad ka thong jong ka sorkar ka long kaba iar bha.

“Ia nga, ka thong kam ym long kumba long ha ka ri ne national average, nga kwah ban poi ha kata ka khep ha kaba yn ym don kawei ruh ka longkmie hapoh Meghalaya kaban duh ia la ka jingim ha ka por ba ka kha khun”.

U Myntri Rangbah ula ong ruh ba kam dei eh tang ka jingai jingsuamr hynrei kadei ruh halor ka jinglng jingman ki kmie ha ka iadei bad ka imlang sahlang bad ka ioh ka kot, ha kaba bun ki kmie kiba dang samla ka rta kila kha bun ngut ki khun ha ka por kaba lyngkot bha bad kane kala ktah bha ia ka koit ka khiah ka jongki.

Nalor kane ula batai ruh shaphang ka MOTHER Program — Meghalaya Outcome Transformation in Health, Education, Rural Development and Social Welfare kaba ialeh ban kyntiew ia ka jingim jong ki khynnah bad ki longkmie.

“Ha u snem 2018, ngi lah don kumba 5,000 tylli ki SHG ha Meghalaya. Mynta ngi lah jan kot sha ka 55,000 tylli bad ka jingbei tyngka kala kiew na ka T.40 Klur sha ka T.1,100 klur. Kane ka jingkylla ha ki shnong ki thaw kala jia haba ki longkmie kila ialam nakhmat” ula ong.

Ula pynshai ruh ha kaba iadei bad ka jingbhaha kaba 50% ha baroh ki Village Employment Council ia ki kyrdan na ka bynta ki longkmie bad mynta palat 3000 tylli ki VEC kidei kiba la ialam da ka kynthei. Lyngba ki prokrams kum ka CM-ELEVATE bad PRIME, “60% na ki nongioh jingmyntoi kidei ki kynthei” ula ong.

U Myntri Rangbah ka jylla ula pynthikna ban bteng ia ka jingiatreilang bad ka WISE bad ka pynshlur ia kane ka seng ban ithuh ia ki bynta kiba kongsan ha kaba iadei bad ka rukom im bad ban phah ia ka jingtyrwa ban iatreilang.

Ha kane ka jingialang kla ioh ruh ia ka jingkren na u Member of Parliament Dr. Ricky Andrew J. Syngkon, ka Dr. M.P.R. Lyngdoh, Dkhot jong ka Governing Board ka WISE, ka Sr. Judith Shadap jongka RNDM bad kiwei kiwei.

U Myntri Rangbah ula pyllait paidbah ia ka ‘documentary film’ kaba dei ka jingiaid lynti kaba 25 snem jong ka WISE bad la pynkut ia kane ka jingrakhe da kaba pynkupburom ia ki dkhot jong ka Governing Board, ki nongtrei ne staff, bad volunteers.