Shillong, Iaiong 07 : Ha kane ka juk bun kam bad ka jingiabeh kam, mano bym kwah ban ioh shuti bun. Ka jingpyrkhat ia ka sngi ba ioh shuti ka wanrah ia ka jingkmen bad ka jingsngewtynnad. Ka step kaba suki, ka jingbym don alarm ban kyrsiew thiah, kane ka jingsngewtynnad ban ym tip ia ka jingiaid ka por bad jingbym khuslai bad haba khie ryngkat ka pela sha ne coffee ha kti, ka jingthaba ki kjat sngi lane hap slap, ki jingpyrkhat kiba bun iakiei kiei ki kam ban leh ki wan ha ka jingmut jingpyrkhat, kano kano ruh kaba dei shabar na ki kam ba ju leh manla ka sngi.
Ia ki nongshongshnong ka Shillong, ki kam ba ki kham smat eh ban leh ka dei ka jingiakynduh ia ki paralok ban iadih sha lang, lehse leit shangkai sha Sohra ban peitkai ia ki Kshaid, lane hiar sha Dawki ban shong lieng ha Wah Umngot kaba sngir kum ka iit. Ka shuti hi ka mut ban leit shangkai jngai nala iing, khamtam sha ki jaka ki bym don signal ka phone.
Hynrei kumno phin ong lad aka khyrdop iaid kaba phi thrang eh ka don mar syndah jong phi, kiba don hapoh u pud jong ka Nongbah?.
Kane ka dei ka khubor ba jar jar kaba u Myntri Rangbah ka Jylla Conrad K Sangma u ialeh ban pynphriang-kawei ka jingiaid kjat ha ka shisien iaid.
Ha kine ki khyndiat snem bala leit, u Conrad Sangma ula kylla long suki suki u nongpyni lynti ia ka jingim kaba koit ba khiah bad kaba smat ba sting. La ka dei ka jingiaid kjat sha ka jaka trei kum ka jingsdang ia ka “Fit India Movement” ha u 2019 lane ka jingleit iaid kjat ryngkat bad ki Myntri Sorkar ha ka Cabinet Retreat ha Sohra, myn ha u bnai Kyllalyngkot mynta u snem lane ka jingiaid kjat sha JN Stadium ha Polo ban leit peitkai ia ka phutbol ISL ha u Rymphang mynta u snem. Ula pyni ba u ialeh ban kiar na kaba shong kali bad ban iaid noh da ka kjat kat haba u iohlad. Kam dei shuh kaba phylla ba ula pyllait paidbah ia ka “Meghalaya Trails App and Trekking Book” ha u Lber, 2024.
Ha ka sngi Nyngkong, ka shuti ha East Khasi Hills namar ka Shad Suk Mynsiem, mynta ka kyntu, ula poi iaid kjat biang-ha kane ka kynti sha ka Rhododendron Riot Trek, ka jaka iaid kjat bym ju kham iapoi ki briew, kaba don ha Upper Shillong.
Tang khyndiat minit eh ban leit da ka kali na Shillong, kane ka jaka iaid kjat (trek) ba 2.5 kynta ka tyrwa ia ka mariang bad ka sawdong sawkun kaba ithiang, ka khana pateng ne histori bad ka jingring mynsiem ia ka lyer khuid.
“Ka dei ka lynti iaid kjat ba don ia ka khana, ka dei kaba lynti iaid ba pyndonkam ba ki nong Bilat ha ki snem bala leit noh” ula ong haba ieng pynhiar mynsiem hapdeng jong ka lynti iaid. “Ha kane ka lynti, phin iohi ia ki bunkers (thliew jaka rieh jong ki shipai) bala pyndonkam ha ka thma bah ba nyngkong (World War-I), kaba dang lah ban iohi haduh mynta….ki don ruh ki kynroh bala trei naduh ka por jong ka Sorkar Bilat, kaba la trei janai bha” ula bynrap.
Ka Rhododendron Trek ka iaid lyngba ki jaka jong ka Lum Shillong-Upper Shillong Forest Reserve, shibynta jong ka Shillong Rhododendron State Park, ka jaka kaba phuh da ki syntiew rong pink, saw bad purple ha ka por pyrem. Kane ka jaka ka dei ruh kaba riewspah bha ha ka jingdon ki jait ba ki jait ki jingthung jingtep bad ki jingthaw ba im bad ruh ka dei ka tyllong um ba kongsan bad kaba ai ka lyer khuid ia ka Shillong.
“Ka dei ka jaka kaba kongsan bha” ong u Myntri Rangbah haba bynrap “Khamtam ba ka don hapdeng eh jong ka Sor. Nga kwah ban pynshlur ia phi baroh-ki nongshongshnong ka Jylla bad kumjuh ruh ki nongwan shangkai-ba phin wan bad mad ia kane ka lynti iaid kjat. Phin sngewtynnad shibun eh”.
Kumta, ha kawei ka por haba phi sngew kwah iaid kai sha ki jaka bym pat ju poi bad kwah ban mih na sor, leit kai sha ka Rhododendron Riot Trek ha Upper Shillong ban iohi ia ki jingjyrngam ki khlaw bad ban sma ia ka jingiwbih ki syntiew Rhododendron.